103379

Adam Smith b/ koncepcja dychotomiczna ( konfliktowa) - społeczeństwo składa się z przeciwstawnych, wzajemnie zwalczających się grup dążących do dominacji. Konflikt klasowy jest czynnikiem zmian społecznych. Przedstawiciele koncepcji: Thomas Hobbes, Karol Marks.

c/ koncepcja gradacyjna przedstawia strukturę społeczną, jako pionowy układ warstw, które różnią się dostępem do cenionych dóbr ( środki materialne, władza, prestiż, wykształcenie)

— Struktura społeczna nie jest zjawiskiem trwałym. Społeczeństwo ciągle podlega własnej

Restrukturyzacji. Zmiany są efektem ruchliwości społecznej. Społeczeństwo, w którym występuje ruchliwość, nazywamy otwartym. Brak tego zjawiska oznacza społeczeństwo zamknięte.

Ruchliwość pozioma - zmiana statusu jednostki poprzez zmianę miejsca zamieszkania lub zawodu.

Ruchliwość pionowa - awans lub degradacja z klasy do klasy.

— Elementy struktury społecznej:

•    struktura klasowa

•    struktura warstwowa

•    struktura zawodowa

•    struktura demograficzna (podział wg płci, wieku, miejsca zamieszkania)

Klasa społeczna - jest to podstawowa grupa społeczna, wyodrębniona na podstawie kryteriów ekonomicznych. Termin ten upowszechnili Hegel, Max Weber i Karol Marks. Marks charakteryzując klasy wskazał 3 kryteria ekonomiczne: stosunek do środków produkcji, źródła i rozmiary dochodów oraz miejsce i rolę w społecznej organizacji pracy. Opisując strukturę klasową, jako wyraz różnic i konfliktów społecznych Marks wyodrębnił podziały na:

•    klasy posiadające - klasy nieposiadające

•    klasy niepracujące - klasy pracujące

•    klasy korzystające z pracy najemnej - klasy niekorzystające z pracy najemnej.

Warstwa społeczna jest definiowana na kilka sposobów: a/ warstwa, jako część klasy, grupa wewnątrz klasowa. Warstwy mogą się różnić stanem różnić stanem posiadania (np. wielka, średnia i drobna burżuazja), rodzajem działalności gospodarczej

(burżuazja przemysłowa, burżuazja handlowa), poziomem wykształcenia i kwalifikacji ( np. robotnicy wykwalifikowani i niewykwalifikowani).