103770

Poglądy N. Sóderbłoma na roligię.

Nathan Sóderblom (1866 - 1931), szwedzki teolog i religioznawca, luterański arcybiskup Uppsali oraz znany działacz ekumeniczny, za tę działalność nagrodzony w 1930 r. pokojową Nagrodą Nobla. Akceptując podstawowe tezy ewolucjonizmu (zwłaszcza C.P. Tielego) wychodzi! z założenia, że objawienie się Boga jest powszechne i obecne we wszystkich religiach, zatem ewolucja religii prowadzi w sposób konieczny do prawd wykładanych przez chrześcijaństwa W takim ujęciu poszczególne systemy religijne jawiły się posiadające wiele podobieństw do chtześcijaństwa i jemu bliskie. Co więcej, szwedzki uczony był skłonny dopattywać się nawet w ateizmie wartości zgodnych z chrześcijańskimi zasadami, zatem służących boskim zamiarom. Przedmiotem szczególnych badań Sóderbloma były „religie prymitywne” (animizm, animatyzm, manizm). w tym zwłaszcza kwestie manifestowania sił transcendentnych oraz wpływ tych manifestacji na kształtowanie się poglądów etycznych. Szczególną rolę w kształtowaniu się wierzeń religijnych przyznawał istnieniu w wielu religiach pewnej specyficznej grupy bóstw, której przypisywano rolę stworzenia świata i nadania określonych praw i umiejętności ludziom. Bóstwa te określił mianem Prasprawców (Uriieber), w których upatrywał prefiguracje chrześcijańskiego Stwórcy. Badając pierwotne formy religii i wczesny buddyzm, doszedł Sóderblom (nieco wcześniej niż R. Otto) do wniosku, że istota religii nie polega na wierce w osobowego Boga, lecz na stosunku do świętości. Postawił tezę: „Kto zna jedną (miał na myśli chrześcijańską), zna wszystkie”. Ze szczególnym zainteresowaniem poruszał również zagadnienia religii objawionej, kreśli tutaj zarys dynamicznej religii objawienia, w której Bóg nakazuje, żąda. karcę nie tylko jednostki, ale i historię.