103773

Poglądy Rudolfa Otto na religię.

Rudolf Otto (1869 - 1937) w głośnej pracy „Das Heilige...” (tłum. polskie „Świętość”) nawiązując do poglądów F. Schleiermachera. dokonał szczegółowej analizy ważnej w religioznawstwie kategorii świętości. Przeciwstawiając się historyzmowi i tendencjom (sprowadzającym religię do elementów rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej), Ono z pozycji irracjonalistycznych wskazywał, że źródłem religii w psychice ludzkiej jest poczucie świętości (sensus numinis), przejawiające się w jednoczesnym odczuciu fascynacji świętością (mysterium fascinans) i lęku prced nią (mysterium tremendum). Sama świętość - jako kategoria a priori (założoną z góry) i sui generis (samą w sobie) - jest czymś zupełnie odmiennym i nieredukowalnym do żadnej rzeczywistości (aliud valde łub valde alienum ) i niepoznawalnym. Można natomiast badać jej odczuwanie przez wierzącego człowieka (sensus numinis). Otto pragnął opisać świętość możliwie zobiektywizowanym językiem, tworząc na potizeby swojej analizy specjalną „sztuczną” (o łacińskim wszakże źródłosłowie) terminologię po to, by uniknąć jakichkolwiek niezamierzonych (teologicznych, filozoficznych i ideologicznych) konotacji. Terminologia ta jest dziś powszechnie stosowana. Jest częścią religioznawczego żai^onu. Ponadto Ottowskie określenie świętości stało się w religioznawstwie wygodną kategorią badawczą (szczególnie w kwestii definicji religii) - jest bowiem pojęciem na tyle ogólnym, że mieści w sobie (choć podnoszone są tu czasem rozmaite zastrzeżenia) wszelakie obiekty religijnej czci. Kolejna kategoria to dywinacja czyli władza duchowa, dzięki której można rozpoznać i uznać świętość w zjawiskach. To zmysł religijny, dany w bardzo nierównym stopniu poszczególnym ludziom. W najwyższym stopniu darem dywinacji obdarzeni są założyciele religii i sekt Odczucie świętości wywołuje wyobrażenie wzniosłości „augustum”.