104568

jest głęboki dualizm degradujący cielesność a wywyższający ducha. Nawiązując do poprzednich systemów i wiele od nich przejmując, myśl Plotyna nie jest prostym odnowieniem platonizmu. Plotyn w głównej mierze czetpie ze średniego stoicyzmu. średniego platonizmu oraz z Ftlona z Aleksandrii, a w mniejszej z samego Platona. Za Platonem Plotyn dzieli wszechświat na świat jestestw duchowych, czyli nadzmysłowych i zmysłowych. Dusza świata jest dla Plotyna duszą wielkiego, kosmicznego organizmu Plotyn po platońsko dzieli zarówno duszę świata, jak i poszczególne dusze na trzy części, z których najwyższa tkwi w umyśle. Idąc za platonizmem. przyjmuje preegzystencję dusz i uważa połączenie duszy z ciałem za zło. W neoplatoniz tnie utrwala się to. co charakteryzowało już średni stoicyzm i średni platonizm, mianowicie przekonanie o boskości ciał niebieskich, a wiara w skuteczność praktyk religijno- magicznych zespala się z filozofią.

41. Przedstaw źródła liiliilizinu w filozofii Nietsdiego. Dokonaj rozróżnienia między pojęciami: transcendencja i transcendentalizm. Podaj stosowne przykłady, (zrobione w pytaniu 8)

Nietzsche na pewnym etapie swojego filozoficznego rozwoju doszedł do wniosku , iż jego misją jest demaskowanie ideałów będących sprzecznymi ze stanem rzeczywistym.

Dlatego ostrze swojej krytyki wymierzył w wszystkiego rodzaju dualizmy.

Uważał , iż formułowanie jakiegokolwiek idealnego systemu wartości zakłada istnienie dualistycznej wizji świata. Tj. „Świata prawdziwego" - aprobowanego i „ świata pozornego", czyli rzeczywistości nie zasługującej na aprobatę. Twierdził że taki schemat tworzenia systemu wartości prowadzi do potępienia naturalnych przejawów ludzkiego życia.

Wnioskuje z tego że trzeba usunąć świat prawdziwy ( Prawda . Bóg) , będący w rzeczywistości światem skłamanym. Dlatego głosi hasło likwidacji metafizyki która uzasadnia istnienie czegoś poza realną rzeczywistością. ( dualizm - świat aprobowany i przeciwko niemu Świat pozbawiony wartości). Dla Nietzschego podstawowym błędem metafizyki jest poszukiwanie wartości poza realną rzeczywistością. Uważa, że jedynie popęd)' decydują o sposobach wartościowaiua. Krytykując dualizm . skupił swoją uwagę na poglądach Kanta, uważając że ów tworząc swoją analizę poznania powinien wyeliminować pogląd o istnieniu rzeczywistości poza zmysłowej.

Jednak najwięcej energii krytycznej włożył Nietzsche w krytykę dualizmu stworzonego przez clirześcijaiistwo. Przeciwieństwem człowieka jest Bóg będący najwyższą doskonałością Uważał, iż pojęcie zaświatów i Boga stworzono aby pozbawić wartości jedyny istniejący świat. Wynika z tego również krytyka chrześcijańskiej kultury, jako zjawiska wrogiego biologicznemu życiu, rządzącemu się popędami. Dlatego właśnie stworzył hasło ..Bóg umarł'', jako synonim odrzuceiua wszystkich obiektywnych i absolutnych wartości, które wywodzą się spoza indywidualnego isniienia.

Nie jest to zatem deklaracja ateizmu . lecz nihilizmu , jako krytyki obiektywnego sensu wszelkich zjawisk. Jest to jednak niliilizm w ujęciu twórczym ( nihilizm czynny). Neguje wszakże istnienie wartości poza realną rzeczywistością. jednak nie podważa roli człowiek w tworzeniu wartości.

Założenia Nietzschego w związku z moralnością, na jakich zasadach powinna się opierać:

1) z. wartości życia, jedynie ono posiada wartość bezwzględną i z niego rodzą się inne rzeczy posiadające wartość

2) z. wolności silnego; należy się ona tylko temu. kto posiada wystarczająco dużo siły żeby ją sobie zapewnić

3) z. nierówności; są ludzie lepsi i gorsi.

Z założeń tych wypływał negatywny stosunek N. do moralności, czyli nihilizm: prawa i dobra należą się silnym, a sprawiedliwość jest nierównością; każdemu wedle zasług Zasada użyteczności jest zła. podobnie zasada altruizmu; nie należy oszczędzać bliźniego, samohibstwo stanem świętym. Litość to marnowaiue energii na słabych, a silny powinien mieć poczucie swej wyższości Podstawą wszystkiego jest ciało, nie ma prymam dóbr duchowych. Podobnie nie ma prymam ogółu ; tylko wielkie jednostki mają wartość, ogół to tylko tło dla wielkich, pobudza ich do działania. Wychowanie nie ma sensu, bo czego nie ma w orgaiuzmie, tego żadne wychowanie nie zastąpi. Zasada nagrody i kary też jest zła. bo obydwie są nieważne ; nagrodę rozumie się jako szczęście, karę jako nieszczęście, a od tego by być szczęśliwym ważniejsze jest by żyć życiem dostojnym. Szczęście trzeba obalić.

N. zwalczał wszelką ascezę. ucieczkę w sferę ideałów. Zarzuty N. przeciw moralności to: