104653

-    historia nas nie udoskonala; nasze doświadczenie nie sprawia, że postępujemy mądrzej; upadek i rozkwit nawzajem się ze sobą przeplatają;

-    wszystko jest chwiejne, niepewne, niejednoznaczne;

-    na świat powinniśmy patrzeć nie próbując go udoskonalić;

-    każda sytuacja historyczna ma niepowtarzalny charakter i niesie ze sobą inne przesłanie;

-    człowiek nigdy nie przekroczy granicy, którą wyznacza jego fizyczna i psychiczna ułomność;

-    wprowadził do filozofii romantycznej pojęcie ludowości, ponieważ był zafascynowany jej naturalnością i pierwotnością;

-    Herder rozumiał historię jako ciągłość;

-    celem człowieka jest stopniowa humanizacja; ludzkość to dopiero "pąk kwiatu";

Edmund Burkę:

1)    Zgodnie z założeniami brytyjskiego empiryzmu wywodził, iż wszelkie analizy dotyczące historii, władzy, społeczeństwa powinny opierać się na poznaniu faktów. Do prawd o człowieku w żaden sposób nie doprowadzi nas metafizyczna spekulacja.

2)    Winą za rewolucyjny kataklizm oskarżał filozofów ślepo zapatrzonych w potęgę rozumu -„Sądzicie, że zwalczacie przesądy, lecz w rzeczywistości wydaliście wojnę naturze”

3)    Rewolucjonistom Burkę zarzuca przerwanie historycznej ciągłości. „Zaczęliście źle bo zaczęliście od lekceważenia tego wszystkiego, co posiadacie.” Ponadto czarna przyszłość, bo jak ci co nie dbają o swoich przodków, mogą dbać o swoich potomków?

4)    Natura nie może być zbiorem jakiś wydumanych założeń a priori gdyż jest tak naprawdę immanencją zdarzeń, zamyka się w ramach rzeczywistości. Natura to powszechna mądrość („nie potrzebująca namysłu”): republikańska koncepcja sensus communis (lub inaczej common sense).

5)    Sprawowanie władzy - polityka zachowawcza umiejscowiona pomiędzy negacją a stagnacją, gdzie najwyższą wartością jest cnota. Politykę bieżącą powinno cechować poszanowanie dla tradycji, stąd w przewidywaniu i ocenie zdarzeń potrzebna jest wiedza historyczna, gdyż nie wszystkie zaistniałe fakty wywołują bezpośrednie i natychmiastowe skutki.

6)    Nad „rewolucyjną innowację” stawiał racjonalną kontynuację. Prawa powinny służyć korzyści ludzi, jednak nie mogą być jedynie wytworem rozumu, lecz lepiej gdy ludzie będą korzystać ze „wspólnego banku i kapitału narodów i wieków”. W jaki sposób? Poprzez proskrypcję zawartą w powszechnych przekonaniach historycznie ukształtowanych i określających zasadę słuszności. Znaczy to że prawa powinny opierać się na przesądach, gdyż w przeciwnym wypadku o ich mocy stanowią jedynie sankcje przewidziane za ich złamanie.

7)    Społeczeństwo jest rzeczywiście umową ale należy pamiętać iż umowa danego państwa jest jedynie klauzulą wielkiej, pierwotnej umowy łączącej istoty wyższe i niższe, widzialne i niewidzialne.

8)    Podstawą społeczeństwa obywatelskiego jest religijność ludzi.

9)    Władza państwowa ma służyć zaspokajaniu ludzkich pragnień jak również ich pohamowywaniu co może uczynić jedynie władza o charakterze zewnętrznym.