105546

4)    zasada równego traktowania pracowników. Zasada ta jest sformułowana w art. II² kp, oznacza obowiązek równego traktowania wszystkich pracowników, a w szczególności mężczyzn i kobiet wykonujących takie same prace i wypełniających takie same obowiązki, przy posiadaniu takich samych kwalifikacji zawodowych.

5)    zasada niedyskryminacji w stosunkach pracy. Treścią tej zasady jest zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu, bezpośredniej lub pośredniej, w szczególności ze względu na pleć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy(art.ll² kp). Jest to ogólny, generalny zakaz wszelkiej dyskryminacji bezpośredniej lub pośredniej w stosunkach pracy, zarówno na etapie ich nawiązywania, kształtowania ich treści, jak i rozwiązywania stosunku pracy.

6)    zasada płatności pracy. Zasadę tę statuuje art. 13 kp. Zgodnie z tą zasadą, wszelka praca wykonywana w prawnym stosunku pracy musi być odpowiednio wynagradzana. Kryteria kształtowania wynagrodzenia za pracę ustalają art. 18³c i art.78 kp. Natomiast art. 13 kp określa kierunki polityki placowej, jaką w zakresie poziomu wynagradzania za pracę powinni realizować pracodawcy i organy państwowe. Ma to być zapewnienie pracownikom godziwego wynagrodzenia. Zgodnie z wykładnią Europejskiej Karty Społecznej pojęcie godziwego wynagrodzenia musi uwzględniać podstawowe potrzeby ekonomiczne, społeczne i kulturalne pracowników i ich rodzin, w zależności od stopnia rozwoju społeczeństwa w jakim żyją, ponadto musi ono być oceniane w kontekście ekonomicznym i społecznym każdego państwa. Za wynagrodzenie godziwe w rozumieniu Karty uznaje się wynagrodzenie ustalone na poziomie około 68% przeciętnego wynagrodzenia krajowego.

7)    prawo do wypoczynku. Zasada ta, sformułowana w art. 14 kp, obejmuje prawo do codziennego, tygodniowego i corocznego wypoczynku, zapewniającego stalą ochronę i regenerację sil pracownika. Konkretny rozmiar wypoczynku uzależniony jest zarówno od warunków pracy pracownika, jak i posiadanego stażu pracy i następuje w drodze normatywnego sprecyzowania wymiaru dziennego i tygodniowego czasu pracy, liczby dni wolnych od pracy oraz ustalonego w stosunku do posiadanego stażu pracy i wykształcenia, wymiaru corocznego uriopu wypoczynkowego. Zależy on także od przyznanych danym grupom pracowników dodatkowych urlopów wypoczynkowych.

8)    zasada zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W myśl tej zasady (art. 15 kp) wszyscy pracodawcy mają obowiązek zapewnienia wszystkim zatrudnionym pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Obowiązek ten spoczywa na pracodawcy niezależnie od tego, ilu zatrudnia pracowników i w jaki sposób pracownicy wywiązują się ze swoich obowiązków w stosunku do pracodawcy. Na treść tego obowiązku składają się różnorodne powinności pracodawcy, rozwinięte i skonkretyzowane zarówno w przepisach działu X kp, jaki i w licznych pozakodeksowych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy.

9)    zaspokojenie bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników. Zasada ta (art. 16 kp), z uwagi na wprowadzone uwarunkowania, nie ma w istocie charakteru normatywnego, nakładającego na pracodawców ściśle określone obowiązki, lecz charakter postulatywny, wskazujące pożądane postępowanie pracodawców w zakresie przez nią wskazanym. Bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników, ich zakres i poziom, mogą być przedmiotem negocjacji poprzedzających zawarcie układu zbiorowego pracy i znaleźć swój konkretny wyraz w postanowieniach układowych.

10)    ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Zasada ta (art. 17 kp) wyraża ogólną tendencję stymulowania podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, co leży zarówno w interesie pracodawców, jak i pracowników. Zobowiązuje ona pracodawców do ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych w drodze doszkalania zawodowego organizowanego w zakresie pracy oraz dokształcania się poza zakładem pracy. Wyrazem realizacji tej zasady jest m.in. pomoc, jakiej pracodawcy obowiązani są udzielać pracownikom łączącym pracę zawodową z nauką w szkołach średnich i wyższych.

11)    ochrona uprawnień pracownika. Wyrażona wart. 18 kp zasada ma podstawowe znaczenie dla realizacji ochronnej funkcji prawa pracy i kształtowania mechanizmu jego funkcjonowania. Ustala ona, bowiem generalnie, że przepisy prawa pracy zapewniają pracownikom minimalne standardy ich