Organy władzy państwowej - organy o charakterze przedstawicielskim (rozdział III konstytucji) - Sejm, Rada Państwa (Organy naczelne), Rady Narodowe (organy terenowe). Cechy:
Organy naczelne i terenowe pochodzą z wyborów powszechnych.
Są to organa kolegialne
Są to organa działające kadencyjnie
Nadrzędna pozycja organów władzy państwowej nad organami wykonawczymi i zarządzającymi
Naczelne organa państwowe (Sejm, Rada Państwa) nadrzędne nad wszystkimi innymi organami państwowymi
W 1952 roku Rada Państwa zastępuje Prezydenta („zbiorowy prezydent")
Rada Państwa - pośrednio reprezentuje naród
Naczelne organa władzy wydawały przepisy prawne określające pozycję ustrojową innych organów państwowych.
Tylko naczelne organa władzy miały prawo stanowienia do norm prawnych o charakterze ogólnym i powszechnie obowiązujących
Rady Narodowe na mocy upoważnień ustawowych wydawały akty prawne obowiązujące regionalnie Rada Państwa - w piśmiennictwie organ pośrednio przedstawicielski. Wskazywano na nierówno rzędny charakter Sejmu i Rady Państwa na korzyść Sejmu (w teorii Rada Państwa była mu podporządkowana, w praktyce nie).
Klasowy charakter władzy państwowej (lud pracujący miast i wsi - starano się wykazać, iż jest to naród) Podstawą rzeczywistego ustroju PRL była zasada kierowniczej roli partii (zwierzchność nad sejmem).
Cecha ustroju PRL - rozbieżność ustroju konstytucyjnego z ustrojem rzeczywistym.
System wyborczy
Powoływanie organów przedstawicielskich (Sejm, Rady Narodowe).
Reguluje konstytucja z 1952 roku w rozdziale IX - omówiono tam też status posłów i radnych.
Konstytucyjne Zasady prawa wyborczego
Wybory do sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie, tajne
Cenzus wieku : czynne prawo wyborcze - 18, bierne - 21 lat
Mechanizm ograniczający prawo wybieralności - tylko organizacje polityczne i społeczne były uprawnione do zgłaszania kandydatów na posłów.
Ordynacje wyborcze przybierały formę ustaw W PRL Obowiązywało kilka ordynacji 1952,1956 ?, 1967 7,1985
W rzeczywistości istniała gwarancja wybieralności (dawano tylu kandydatów, ile było mandatów w danym okręgu).
Referendum 1946, wybory 1947 i 1952 - sfałszowane.
Naczelne organy władzy państwowej
Parlament PRL-jednoizbowy (zniesiono izbę wyższą - senat) - Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
IV 1989 - poprawka do konstytucji - przywrócenie senatu
Liczebność parlamentu nie była stała (pierwotnie 425 -1952 <-> 1960 - 460)
Ważność wyboru posła stwierdzał sejm
Dzień wyborów jest momentem uzyskania mandatu
Posłom przysługiwał immunitet (tylko formalny - zakaz wszczęcia i kontynuowania postępowania karnego wobec posła bez zgody sejmu, nie dysponuje immunitetem materialnym)
Konstytucja nie zawierała postanowień dotyczących niepołączalności mandatu parlamentarnego z innymi funkcjami. 1985 - ustawa o obowiązkach i prawach poselskich.
Organizacja sejmu - konstytucja + regulamin sejmu w drodze uchwały Kadencja sejmu - 4 lata