121767

zużytkowania. Dlatego też pierwszym, a w niektórych przypadkach jedynym procesem przeróbczym, jakim poddawany jest materiał surowy, jest klasyfikacja.

Najbardziej rozpowszechnionym sposobem klasyfikacji jest klasyfikacja mechaniczna na przesiewaczach. Celem przesiewania jest rozdział sypkiego materiału na tzw. klasy ziarnowe, czyli pożądane zbiory ziam o określonych wymiarach ziam najwi ększych i najmniejszych.

Urobek przesiewa się na przesiewaczach, których istotną część stanowią sita (jedno lub kilka) wprowadzane w ruch (najczęściej posuwisto-zwrotny) za pomocą odpowiednich mechanizmów.

Nadawany na sito materiał surowy (nadawa) posuwając się po sicie jest rozdzielany na dwie klasy ziarnowe - produkt górny i produkt dolny. Schemat przesiewania na jednym sicie pokazano na rys. 11.1.

Stosując przesiewacz o większej liczbie sit, można otrzymać odpowiednio większą liczbę klas ziarnowych (rys. 11.2).

Klasy ziarnowe o wielkościach ziam dostosowanych do wymagań odbiorcow, które bezpośrednio po wydzieleniu mogą być kierowane do sprzedaży, nazywa się sortymentami, a

samo przesiewanie nosi wtedy nazwę sortowania.

Rys. 11.1. Schemat przesiewania ma- Rys 11.2. Schemat przesiewania wielokrotnego teriału na przesiewaczu o jednym sicie

Dla węgla kamiennego Normy Polskie wyróżniają sortymenty zasadnicze i sortymenty połączone. Nazwy sortymentów, ich podział, wymiary ziam i oczek w sitach podano w tabl. 11.1.

Sortowanie powinno być prowadzone tak, aby określone sortymenty zawierały ziarna właściwe dla danego sortymentu. Ziarna grubsze, które wskutek małej dokładności sortowania dostały się do drobniejszego sortymentu, nazywa się nadzianiem, ziarna drobniejsze od najdrobniejszych tego sortymentu nazywa się podzianiem.

Na przykład dla sortymentu Orzech II (klasa 50 do 25 mm) nadziamo będą stanowiły ziarna powyżej 50. mm, a podziamo o wymiarach poniżej 25 mm.

Dopuszczalna ilość nadziama i podziania w sortymentach węgla kamiennego (dla celów energetycznych) jest określona w Normach Polskich, np. w sortymencie Oli nadziama nie powinno być więcej jak 5%, a podziama mniej jak 8%, w tym ziam o wymiarach 6 do 0 mniej jak 2%.

Na dokładność przesiewu wpływa: