Sprzed aj n o ś ć. Kiedy przestępstwa tego rodzaju rozpowszechniają się
w jakimś państwie, mówi się. źc panuje w nim korupcja. Dotyczy to przede wszystkim aparatu urzędniczego. Sprzedajność (zwana inaczej łapownictwem) jest przestępstwem, którego dopuszcza się urzędnik lub inna osoba pełniąca funkcję publiczną, przyjmując korzyść majątkową lub osobistą w związku z tą funkcją, w szczególności za załatwienie określonej sprawy W praktyce przyję
cie łapówki występuje na ogół w dwóch sytuacjach: a) urzędnik żąda łapówki za załatwienie sprawy, b) urzędnik przyj n*ije łapówkę po załatwieniu sprawy, daną jako wyraz wdzięczności Za sprzedajność grozi kara pozbawienia
wolności do lat 10. a w przypadkach szczególnej wagi od 3 do 15 lat (art. 239 Lk.).
Przekupstwo jest przestępstwem ściśle związanym z omówioną uprzednio sprzedajnością. Jest to niejako to samo przestępstwo oglądane od drugiej
strony. Przekupstwa dopuszcza się mianowicie tai. kto urzędnikowi lub innej osobie pehiiącej funkcję publiczną więcza łapówkę (korzyść majątkową lub
osobistą albo obietnicę takiej korzyści) w zamian za załatwienie jakiejś sprawy lub w związku z pełnioną funkcją.
W związku z tym. że zarówno sprzedajność. jak i przekupstwo pod
legają karze. obaj sprawcy są zainteresowani w ukryciu swego czynu. W celu rozbicia tej przestępczej solidarności kodeks kamy postanawia,
że ten ze sprawców, który zawiadomi organy ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełniana. zanim organ ten dowie
się o nich w inny sposób, może uzyskać od sądu nadzwyczajne złagodzenie lub nawet całkowite zwobiiaiic od kary. Za pr/ekupslwo grozi
w zasadzie kara pozbawienia wobiości od 6 miesięcy do lat S (art.
241 ki.).
Opłacona protekcja jest przestępstwem o bardzo wielkiej szkodliwo
ści społecznej.
Przestępstwo to popełnia tai. kto powołując się na wpływy w instytucji państwowej. podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy
w zamian za korzyść majątkową lub osobistą. Charakter opłaconej protekcji ma np. obietnica uzyskania dla zainteresowanego koncesji na import
paliw w zamian za określoną kwotę, przy czym sprawca mówi albo
wywołuje WTaźcnic. źc może to załatwić dzięki swoim stosunkom, znajo
mościom itd.
Wielka szkodliwość tego przestępstwa wynika z faktu. Ze podrywa ono
zaufanie do instytucji publicznych, ludzie bowian zaczynają żywić przekona
nic. iż załatwiane każdej, także nielegalnej sprawy jest możliwe za odpowiednią kwotę Jeśli opłacona protekcja odnosi się do działania organów wymiaru
sprawiedliwości - szkody moralne są największe i trudne do naprawienia Za
omówione przestępstwo kodeks kamy przewiduje karę pozbawiana wobiości
od roku do lat 10 (art. 244 k.k.).
Niedopełnienie obowiązku jest to jedno z powszechnie znanych
przestępstw urzędniczych Dopuszcza się go funkcjonariusz publiczny, który
2