51594

TAJNE NAUCZANIE NA TERENACH WŁĄCZONYCH DO RZESZY I NA OBSZARACH WSCHODNICH

•    Początki tajnego nauczania na terenach włączonych do Rzeszy przypadają na pierwsze miesiące władzy niemieckiej. Nauczycielstwo podejmowało pracę z dziećmi i młodzieżą spontanicznie, bez niczyjego nakazu am zachęty. Była to odpowiedz na likwidację szkolnictwa polskiego przez okupanta.

•    Orgaruzacja konspiracyjnej oświaty: uczenie dzieci po polsku w warunkach, gdy praktycznie zakazany był język ojczysty; grupowanie się dzieci/ młodzieży w razie odkrycia nie można było niczym usprawiedliwić.

•    Powszechna forma nauki indywidualnej lub w małych grupach. Dużą przeszkoda było to, że zar ówno nauczyciele jak i uczniowie musieli pracować po 12 godzin dziennie. Nie było więc kiedy przeprowadzać tajnych lekcji. Inną trudnością byl brak lokali.

•    Tajne nauczanie na poziomie elementarnych i średnim wprowadzono już w pierwszym roku. W dalszych latach można zaobserwować jego wzrost.

•    Na Śląsku w Wielkopolsce i na północnym Mazowszu organizowano czytelnictwo i samokształcenie wśród młodzieży i dorosłych. Książki sprowadzano z GG przy pomocy kolejarzy, szmuglerów oraz przez specjalne grupy „Szarych Szeregów”.

•    Skazany na zagładę nar ód nie pozwolił zniszczyć swojego szkolnictwa, chociaż przepłaciło to życiem 6 tys. nauczycieli i pracowników naukowych wyższych uczelni. Ze szczególną zawziętością tropiono a następnie mordowano nauczycieli na terenach zachodiucli, które w pierwszej kolejności stać się miały częścią integr alną III Rzeszy. Zdawano sobie sprawę, że nauczyciele stanowią największą przeszkodę w dziele germanizacji.

1