I Polityka jako zjawisko społeczne. Podmiot badań politycznych
Wiedza potoczna - wszystkie treści zdobyte, utrwalone w umyśle człowieka zdobyte są na drodze uczenia się i zdobywania informacji. Zdobywanie wiedzy we wszelki sposób
Wiedza naukowa - zbiór niesprzecznych uzasadnionych sądów, które zaspokajają ogólnoludzkie zainteresowania intelektualne, względnie praktyczne potrzeby życiowe
Nauka w kilku znaczeniach :
Dydaktycznym - proces uczenia się lub nauczania
Instytucjonalne - dyscyplina wykładana na uczelniach wyższych
Przedmiotowym - wiedza uzasadniona i usystematyzowana
Socjologicznym - wycinek lub fragment kultury ogólnoludzkiej, której obejmuje określony przedmiot badań
Funkcjonalne - postępowanie badawcze prowadzące do realizacji określonego celu
Kryteria nauki :
Określony przedmiot badań
Metody badawcze i techniki
Aparat pojęć
Naukowy
Instytucje
Utrwalony dorobek danej dyscypliny
Wiedza polityczna - to informacje utrwalone w umyśle człowieka, w wyniku obcowania człowieka z rzeczywistością polityczną
Różnice między wiedzą potoczną a wiedzą naukową :
Wiedza potoczna rzadko łączy się z wyjaśnieniem, a wiedza naukowa dąży do logicznej i ścisłej systematyki zjawisk. Dzięki sile wyjaśniającej wiedza naukowa charakteryzuje się dużym stopniem uerotycznienia. Wiedza potoczna jest wiedzą o niskim stopniu uerotycznienia, bo odnosi się do powierzchownego ujmowania zjawisk, do ich opisu, a zawodzi w momencie, kiedy staramy się dane zjawiska przewidzieć w przeszłości. Teoria, która rejestruje już znane, czasami je wyjaśnia, ale zawodzi w sferze przewidywań, jest to teoria wlecąca się za faktami
W wiedzy potocznej rzadko towarzyszy świadomość granic i jej przedmiotu. To wiedza rozległa i szeroka a w wiedzy naukowej ma ściśle określony przedmiot badań, często jest zredukowana do wąskiego zagadnienia
Nauka jest uzasadniona. Zazwyczaj w nauce łatwiej osiąga się jednomyślności dzięki logicznemu i systematycznemu wyjaśnieniu faktów, a wiedza potoczna jeśli jest uporządkowana, nie charakteryzuje się porządkiem logicznym lecz porządkiem naturalnym
Zastosowanie metod badawczych w obrębie nauki, systematyzowanie wiedzy przypisuje się Arystotelesowi, czyli ojcu metody naukowej
Episteme - wiedza zorganizowana oparta na zasadach, które mogłyby być weryfikowane, przeglądane i poddawane krytyce
Między 1550-1700 nadszedł czas wynalazków oraz odkryć naukowych. W tym czasie nauka oderwała się od Kościół. Nauka staje się autorytetem sama w sobie
Podział nauk :
Empiryczne - odnoszą się tylko do doświadczeń
Formalne - udowadniają swoje tezy bez odwoływania się do doświadczeń
Przyrodnicze
Humanistyczne
Teoretyczne
Praktyczne
Politologię możemy traktować jako wytwór współczesnej formy świadomości, postrzegana jako dyscyplina, która dostarcza pierwszych wersji opisu rzeczywistości politycznej. Każda wiedza politologiczna może być użyta w praktycznej działalności w sferze polityki
Przedmiot i główne zadania politologii :
Głównym celem jest badanie faktów, zjawisk i procesów politycznych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki władzy, działań i interesów w polityce
Funkcje politologii :
Diagnostyczna
Prognostyczna
Wyjaśniająca
Instrumentalna
Terminy :
Nauki polityczne ( Francja i Rosja )
Nauka o polityce
Minimalistyczne
Maksymalistyczne
Pośredni
Tradycje badań nad polityką - etapy w rozwoju myśli politycznej :
Etap antyczny
Arystoteles - polityka to sztuka rządzenia państwem, zaś same państwo było organizacją suwerenną i wszech organizacyjną
Platon - miał poglądy elitarne i antydemokratyczne. Utożsamiał politykę z państwem opartym na autorytecie
Demokryt - polityka to sztuka rządzenia, którą powinni zajmować się ludzie o głębokiej wiedzy
Etap średniowieczny
Tomasz z Akwinu - polityka to państwo, które jest nadrzędne nad jednostką, ponieważ wszelka władza pochodzi od Boga. Zadaniem państwa było zapewnienie obywatelom w drodze do realizacji tego celu najistotniejszego zbawienia
Marsyliusz z Padwy - był zwolennikiem uzależnienia władzy państwowej. Kościół nie może być równoprawnym partnerem państwa lecz powinien być państwu podporządkowany
Etap od odrodzenia po oświecenie
Nicollo Machiavelli - zwolennik sztuki skutecznego rządzenia. Twierdził, że Władce, który kieruje się moralnością szybko ponosi klęskę
John Locke - polityka to państwo liberalne, stróżujące w obronie prawa naturalnego jednostki, czyli takie państwo, które nie ogranicza inicjatywy gospodarczej i wolności jednostki
Jan Jakub Rousseau = polityka to państwo, które tworzy dobrowolna umowa społeczna, władcą jest sam lud i tylko on ma wyłączność prawodawczą
Monteskiusz - autor trójpodziału władzy
Etap XIX wieku
Taqveville
Etap XX wieku i czasów nowożytnych
Współczesne nurty definiowania polityki :
Nurt instytucji klasycznych - charakteryzował się dla etapu starożytnego aż do I wojny światowej. Akcentowało się pojęcie autorytetu, rządzenia i władzy. Zwraca się uwagę na rolę instytucji w państwie.
Nurt behawioralny - wyłania się na przełomie lat 50 i 60. behawioryści skupiają się na rzeczywistości zachowania jednostek. Uzasadniają te teorie obserwacją. Nurt ten jest poddany krytyce.
Nurt pozabehawioralny - polityka jest traktowana jako narzędzie rozwiązywania problemów społecznych wynikających z definiowania dóbr. Zwracają uwagę na inne rozwiązania na świecie.
Nurt funkcjonalny - podkreśla się funkcje jakie pełni polityka na świecie. Przedstawiciele uznają funkcje dystrybucyjną, która polega na rozdziale dóbr i zasobów społecznych.
Nurt racjonalny - polityka to proces podejmowania decyzji w ramach sprawowanej władzy
II komunikacja polityczna - analiza pojęć
Komunikacja - to przekazywanie informacji. Przez komunikację rozumiemy wymianę znaczeń między ludźmi.
Cechy procesu komunikowania :
Proces społeczny
Nie odbywa się w próżni
Komunikacja może odbywać się na różnych płaszczyznach
Poziomy komunikowania :
Komunikowanie masowe
Komunikowanie instytucjonalne
Komunikowanie grupowe
Komunikowanie interpersonalne
Komunikowanie intrapersonalne
Cechy komunikowania masowego :
Użycie technicznych środków przekazu
Charakter powszechny
Nadawca może być jednostką nie musi być masowy
Odbiorca musi być masowy
Selekcjonerzy informacji
Komunikacja jest procesem symbolicznym. W czasie komunikacji posługujemy się symbolami. Komunikacja jest procesem dynamicznym, celowym i świadomym. Komunikacja łączy się z dążeniem do jakiegoś celu. Jest także procesem wzajemnym, czyli nadawca wpływa na odbiorcę i odwrotnie.
Komunikacja perswazyjna - to ukształtowanie nowej postawy bądź wzmocnienie istniejącej postawy
Komunikacja informacyjna
Komunikacja polityczna
Thakhotine - był działaczem niemieckiej socjaldemokratycznej partii. Uważał, że w celu poprawy partii SPD polega na zmianie wizerunku partii. Propaganda powinna podnosić siłę partii. Uważał także, że należy odwoływać się do emocji wyborców, a we wszystkich wystąpieniach publicznych należy koncentrować się na kilku wybranych zagadnieniach. Technika propagandy polega na skojarzeniu określonych treści ideologicznych, poprzez wielokrotne ich powtarzanie z wewnętrznymi popędami człowieka :
Popęd agresywny
Popęd pokarmowy
Popęd seksualny
Popęd macierzyński
Piramida propagandy składa się z :
Symbolu
Hasa
Programu politycznego
Doktryny politycznych
Komunikowanie polityczne jest procesem wzajemnych oddziaływań informacyjnych pomiędzy różnymi relacjami władzy, walki i polityki
System komunikacji tworzą trzy organizacje
Polityczne
Medialne
obywatele
III język polityki a język politologii
Język polityki - to pojęcie umowne, słowa, terminy, które są związane z działalnością polityczną. Język polityki można określić jako podmiotowe podejście. Posługują się nim różni uczestnicy życia politycznego, dziennikarze, a także publicyści. Język polityki wyrasta z rodziny języków naturalnych
Cechy języka polityki :
Silne emocje
Zawiera apele pod adresem odbiorców o zajęcie określonego stanowiska
Jest zróżnicowany, który obejmuje teksty mówione, pisane teksty, które należą do różnych odmian polszczyzny
Operuje się pojęciami wieloznacznymi
Cechy języka politologii :
Poprzez system edukacji politycznej oddziałuje na język polityki dzięki czemu język ten się wzbogaca
Operuje się pojęciami jednoznacznymi
Pewne pojęcia najpierw funkcjonują w języku polityki, później przechodzą na język politologii
Język zamknięty
Unika apeli
Unika się wartościowania
Pozbawiony jest ocen
Kategorie języka polityki :
Propaganda
Agitacja
Dyplomacja
Język agitacji - występują treści napastowskie, mamy doczynienia z silnymi emocjami. Agitacjorzy odwołują się do niskich uczuć odbiorcy. Agitacja jest ścisła w określeniu celu, tym bardziej skuteczna
Język dyplomacji - charakteryzuje się ogólnikowością, brakiem precyzji, formulicznością. To język w którym posługujemy się gotowymi formułami.
Perswazyjność tekstów politycznych - perswazyjność to takie działanie mające na celu pozyskanie akceptacji lub chociażby pozyskanie przychylności odbiorców co do prezentowanych przez nadawcę treści
Typy argumentów to :
Racjonalne
Emocjonalne
Jednostronne
Dwustronne
Środki perswazyjne dzielą się na :
Jawne
Ukryte
Środki jawne to :
Tryb rozkazujący
Wyrazy, które wskazują na przymus
Wypowiedzi, które kreują nową rzeczywistość
Środki ukryte to :
Sugestie
Zadania sloganów :
Musi zwrócić uwagę odbiorcy na dany przekaz
Musi sprawić by odbiorca chciał zapoznać się ze sloganem
Powinien komunikować główne przesłanie
Powinien wywołać i odbiorcy odpowiednią reakcję
Odbiorca musi zapamiętać przekaz i podjąć działania zgodne z intencją nadawcy
Funkcje przekazu :
Konatywna
Emotywna
Referencyjna
Faktyczna
Metajęzykowa
IV postępowanie badawcze w politologii
Metody badawcze - to sposoby postępowania i reguły prowadzenia działań naukowych
Rodzaje metod badawczych to :
Analiza - podzielenie przedmiotu badania na części składowe i badanie każdej części osobno
Synteza - zestawienie czegoś jako całości, spełnia rolę samoistną, a nie sprawdzającą w stosunku do analizy
Abstrahowanie - wyodrębnianie określonych składników z danego zbioru i pozastawianie innych jego składników
Indukcja - to wnioskowanie polegające na przechodzeniu od szczegółów do ogółów
Dedukcja -to wnioskowanie polegające na przechodzeniu od ogółu do szczegółu
Analogia - polega na przenoszeniu twierdzeń dotyczących jednego zjawiska na inne zjawiska na podstawie zachodzącego między nimi podobieństwa
Socjologiczne - zachowanie jednostki jako członka zbiorowości
Ujęcie ilościowe - techniki to obliczenia szacunkowe, obliczenia wyczerpujące itp.
Rodzaje analiz to :
Elementarna - podzielenie danego zjawiska na elementy bez dociekania relacji pomiędzy nimi
Przyczynowo - skutkowa - koncentrowanie na ustaleniu związków pomiędzy składnikami danego zjawiska
Logiczna - ustalenie związków logicznych pomiędzy elementami złożonego przedmiotu badań
Rodzaje abstrahowania to :
Izolująca lenie jednej lub kilku cech, które poddajemy badaniu
Uogólniające - pomijanie cech indywidualnych i wybierania cech wspólnych
Etapy systematyzowania wyników :
Interpretacja
Wnioskowanie
Dowodzenie
Definiowanie