WYKLADY, Filozofia i jej przedmiot


Filozofia i jej przedmiot

  1. Pojęcie filozofia

  2. Geneza filozofii

  3. Przedmiot filozofii

  4. Filozofia wobec innych nauk

  5. Działy filozofii

  1. Pitagoras - VII w p Chrystusem - użył słowa filozofia

FILEO - miłować

SOPHIA - mądrość

Umiłowanie mądrości

  1. Grecja - VII - VI w p Chrystusem - pierwsi filozofowie:

Chiny - Konfucjusz

Indie - Gautama (Budda)

Wyjaśnienie świata

Wiedza potoczna jest najstarsza i dominująca

Tłumaczenie religijne i wiedza religijna

Filozofowie chcieli by wiedza była dostępna każdemu i sprawdzalna (naukowa, teoretyczna)

  1. Każda nauka ma swój przedmiot działania (pole, obszar)

Nauki szczegółowe - każda nauka zajmuje się fragmentem świata.

Filozofia - nauka ogólna

W naukach szczegółowych jest postęp wiedzy.

Pytania szczegółowe - odpowiedzi konkretne

Pytania ogólne - brak jednej odpowiedzi.

  1. Filozofia matka nauk - z tego wyłoniły się nauki ścisłe

5. Podział jest rzeczą umowną

Podział działów filozofii:

Wykład 09.10.2004

Antologia - metafizyka

  1. Problem ilości bytów

  2. Problem powszechników

3. Problem pierwotności

Meta/fizyka - meta - stadion - tor, bieżnia (meta- poza bieżnią)

Physis - przyroda (grec.)

Coś poza przyrodą - duchowe, myślowe

Trzy zasadnicze pytania:

Ad 1. Ile jest podstaw w świecie bytów z których zbudowane jest to co istnieje?

MONIZM - jeden - to pogląd filozoficzny wg którego jest jeden podstawowy byt wchodzący w skład wszystkiego co istnieje.

Pogląd - Demokryt - teoria atomistyczna - atom składnik wszystkiego - cegła (postawić i zburzyć i znów postawić na nowo)

DUALIZM - dwa - te byty współistnieją razem.

Pogląd: chrześcijaństwo - ciało i dusza

IV wiek przed Chrystusem - Arystoteles - hyle/morfizm (grec.)

Hyle (łac.)- tworzywo, materia

Morfizm (łac.) - kształt, forma

Rzeźba - marmur (tworzywo)

- kształt

Chrześcijaństwo - stwórca i stworzenie

PLURALIZM - wiele bytów - teoria monada

XVIII w G. Leibniz - matematyka - rachunek różniczkowy

Ad 2. Powszechnik

Uniwersalium (łac.) - wskazanie na konkretny - TEN - brak imion

Ogólny obraz - abstrakcja

Podział na dwie grupy:

W jaki sposób istnieją byty ogólne (powszechniki)

Realizm - to pogląd filozoficzny wg którego powszechniki są rzeczami i istnieją jak rzeczy, można zobaczyć, dotknąć (res (łac.) - rzecz). Platon - idealizm (zawiera realizm)

Nominalizm - pogląd filozoficzny wg którego byty ogólne (powszechniki) nie są rzeczami, są tylko nazwami i istnieją tylko w ludzkim umyśle, np. kawałki kredy - ogólnie kreda...

Autor nominalizmu - XIV w Anglia - Wilhelm Ockham - franciszkanin - zasada metodologiczna (brzytwa Ockhama) - zasada ekonomii myślenia.

Nomen (łac.) - imię, nazwa.

Nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę.

Ad 3. Który z bytów jest pierwszy?

Dwa stanowiska na temat pierwotności:

Idealizm - (idea - łac.) - to pogląd filozoficzny wg którego idea - Bóg - świadomość jest pierwotna, a materia jest wtórna.

Materializm - to pogląd filozoficzny wg którego materia (przyroda) - to co fizyczne jest pierwotne, a idea jest wtórna.

Idealizm - dwie formy:

Pogląd filozoficzny wg którego, byt pierwotny jest niematerialny i nie zależy do człowieka.

Subiektywny - zależny od osoby.

Pogląd filozoficzny wg którego, byt pierwotny jest niematerialny i zależy do człowieka.

Pierwotna jest ludzka myśl, świadomość.

Platon - grek - IV w przed Chrystusem - największy myśliciel, twórca idealizmu.

Uczeń Sokratesa, nauczyciel Arystotelesa, a ten nauczycielem Aleksandra

Macedońskiego.

Wg Platona są dwa światy - jest świat rzeczy i świat idei (wzorce, które oglądamy zmysłami)

Wędrówka dusz - reinkarnacja

Spisitus - duch

Spirytualizm - nauka o duszy

Memosis - pamięć (grec.)

Amneza - nie pamiętać

Anamneza - przypomnienie

Hegel - 1770 - 1831 - wykładał - Jena i Berlin - wpływ na marksizm (ukąszenie Hagelowskie), historyk.

Co jest przyczyną, że historia się zmienia?

W historii nie dzieje się to co chcą ludzie, nie rządzą ludzie, jest duch świata, rozum historii (czasy Napoleona)

Wyjaśnienia do procesów historycznych:

Wykład 10.10.2004

MATERIAZLIZM- filozofia materialistyczna.

Trzy formy materializmu:

  1. materializm żywiołowy (byt pierwotny to żywioł: ogień, woda)
    inaczej materializm naiwny lub jońska filozofia przyrody

  2. materializm atomistyczny (atomizm)

  3. materializm mechanistyczny (mechanicyzm).

Ad. 1 Pogląd, od którego zaczęła się filozofia materialistyczna.

Przedstawiciele to Tales i Heraklit.

Tales uważał, że wszystko pochodzi od wody. Pierwotnym bytem jest woda, a reszta to byty wtórne pochodzące od wody. Świat jest jednością i różnorodnością.

Heraklit uważał, że wszystko co nas otacza ma ciepłotę, bytem pierwotnym jest ogień.

Jonia- nazwa geograficzna, jońska filozofia przyrody.

Ad.2 Forma pierwotna ad.1 przyczyniła się do utworzenia materializmu atomistycznego.

a'tomos

nie dzielić (tomograf, opis warstw, rysunek warstw)

Twórcą m. atomistycznego był Demokryt i to on wymyślił słowo „atom” i złożył je z dwóch słów (patrz wyżej). Demokryt uważał, że świat jest jednością, ponieważ wszystko co istnieje jest zbudowane z najmniejszych niepodzielnych cząstek. Uważał, że atomy maja właściwości:

atomów jest chaotyczny, przypadkowy.

Demokryt uważał, że to co jest zbudowane z atomów jest nietrwałe z powodu ruchu (bo podczas niego rozpada się ich struktura). Ten pogląd ma 2 500 lat.

Demokryt zastąpił byt pierwotny atomem i dlatego ten byt jest tomizmem materialistycznym. Zastąpił on konkretne żywioły abstrakcją, czyli atomem (abstrakcja się nie starzeje). W IX wieku odkryto, że atom jest podzielny i składa się z cząstek elementarnych.

Ad. 3 Materializm mechanistyczny- to pogląd, który powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Pogląd ten wykorzystywał wiedzę z zakresu mechaniki.

Przedstawiciele to dwaj Francuzi:

Paweł Holbach
Julian la Mettriew
.

Twierdzili oni, że świat można porównać do: mechanizmu, maszyny. Cechą jest funkcjonowanie zgodnie z zasadą „materialny bodziec jest materialna przyczyną”. Uważali, że to co w świecie jest pierwotne jest materialne. Do tego poglądu wyjaśnienia świata wykorzystali przykład z zegarem. ------------ Każdy element świata ma swoje miejsce i przypisane funkcje.

Filozofowie Ci uważali, że wszystko w świecie jest uporządkowane i nie należy w niego ingerować.

Julian la Mattriew wydał książkę 250 lat temu i tytuł jego książki wtedy zaszokował wszystkich ludzi, a dziś już nie szokuje („Człowiek- maszyna”). Filozofię tą poparł w przykładzie, porównując dwa społeczeństwa- Anglii i Francji.


Anglia

To kraj gdzie istniała już produkcja, kwitł handel, żegluga, ludzie silni i pracowici i z pracy czerpali dużo korzyści.

Charakteryzując Anglię, uważali, że pracowitość ludzi, wytrwałość, przedsiębiorczość, ambicja- to cechy twarde i daja gwarancje osiągnięcia sukcesu.Francja

To kraj feudalny, głównie żył z rolnictwa, słabo rozwinięty przemysł, społeczeństwo delikatne i słabe.

Sssbb

aaa

Francuz- słaby człowiek, słaby kraj, jest przeciwieństwem Anglika. Francuz nie lubi pracować, chce żyć wygodnie, jest słaby i delikatny.


La Mettriew mówił, że maszyna działa w zależności od przyczyny, przykład Anglii i Francji, tj.:

- budowy konstrukcji,
- energii.

Przykład dzisiejszy materializmu mechanicznego to pewne uczucia u ludzi, które można sprowadzić do reakcji chemicznych lub reakcji nerwowych- uczucia mają wyjaśnienie materialne.


Wykład 24.10.2004

WŁAŚCIWOŚCI BYTÓW

  1. Problem zmian

  2. Problem przyczynowości

Ad. 1. Problem zmian - dwa skrajne stanowiska (poglądy)

  1. Ruch jest powszechny, zmienia się wszystko, nie ma spoczynku.

Pogląd i przedstawiciel - Heraklit - ojciec teorii ruchu powszechnego.

Pogląd o powszechności zmian (VARIABILIZM - VARIUS)

PANTA RHEI - wszystko płynie

Jesteśmy i nie jesteśmy zarazem. Między życiem a śmiercią nie ma głębokiego skoku. Żyjąc umieramy, umierając żyjemy.

  1. Nie ma ruchu, istnieje tylko spoczynek, ruch to złudzenie ludzkich zmysłów.

Pogląd i przedstawiciele:

IV wiek przed Chrystusem - miejscowość Elea

Grupa Eleaci - Parmenides z Elei i Zenon z Elei

Pogląd Eleatyzm

Paradoksy Eleackie - wynik zaskakujący

Argument z połowy drogi - ile jest tych połówek - nieskończenie wiele, czyli stoimy w miejscu.

0x08 graphic
0x01 graphic