Konspekt opracowania fragmentu wesela Jagny z Boryną
I. Rozpoznanie:
Narrator, narracja
Czas, miejsce
Bohaterowie
Styl
II. rozwiniecie:
Umiejscowienie- późna jesień (grudzień), pod koniec I części „Chłopów”, po ceremonii zwanej rozplecinami, w dniu ślubu z Boryną
Narracja- dość długie części dialogowe, narrator w 3 os. l. poj., nie uczestniczy w akcji, auktorialny, obiektywny
Mowa pozornie zależna- narrator bardzo zbliża się do myśli i słów bohatera, opowiada nimi, wplata w swoją wypowiedź tok myślenia i mówienia bohatera- identyfikacja z tokiem myślenia bohatera
Narracja na zasadzie showing i telling
Czas- dzień wesela (brak dat), po rozplecinach, rano w niedzielę
Miejsce- chata Dominikowej
Bohaterowie:
Główni- Jagna (niezbyt zadowolona; matka namawiała ja do ślubu, ponieważ chciała mieć w swoim posiadaniu 6 morgów ziemi), Dominikowi (kocha córkę, chce jej dobra ale myśli po chłopsku, zapewniła wszystko co powinna córce, jest tolerancyjna względem jej kochanków)
Konspekt opracowania fragmentu opisu zimy
I. Rozpoczęcie:
1. ogólne rozpoznanie:
Temat fragmentu- opis zimy
Umiejscowienie w powieści- znajduje się na początku II tomu
2. rozpoznanie szczegółowe:
Opis następuje po weselu Boryny i Jagny, a przed przeprowadzką do męża (zgodnie z obyczajami wiejskimi panna młoda przenosiła się do męża)
Każda część powieści zaczyna się opisem pory roku, dzięki czemu ma ona budowę refrenową.
II. Rozwinięcie:
Narrator- 3 os. l. poj. , nie wiemy jak wygląda (nie znamy jego cech paszportowych), jest anonimowy. Nie uczestniczy w akcji, nie jest jednym z bohaterów, jest obserwatorem, nie ocenia i nie komentuje świata o którym pisze, zadowala go opis widoku. Wszystkie te cech wskazują, że mamy do czynienia z narratorem auktorialny.
Kontekst historyczno-literacki- źródłem tego typu narratora są 2 kierunki: impresjonizm i naturalizm.
Narracja- zastosowanie klamry narracyjnej (fragment zaczyna i koczy się technika showing), opis syntetycznego obrazu nadchodzącej zimy, walki jesieni z zimą; zwrócenie szczególnej uwagi na opis nocy ( noce są dłuższe od dni, są groźne dla chłopa), opis ziemi, dni oraz słońca. Zastosowanie techniki showing nigdy nie przechodzącej w głęboki telling. Wykorzystanie przede wszystkim techniki showing. Telling- przy opisie nocy ( w porównaniu z innymi opisami w tym fragmencie). Podział na 4 główne sekwencje. Wniosek- dokładność opisu przełomowego momentu czyli przejścia jesieni w zimę. Cykl w cyklu- w cykl pór roku wpleciony został cykl dnia i nocy.
Czas i miejsce- brak dat, nazw dni, godzin, brak chronologii konwencjonalnej (kalendarzowej), przełom jesieni i zimy, czas naturalny, obserwacja kilku przełomowych dni, opis momentu przełomowego (krótkiego według impresjonizmu), nieokreślone miejsce (z kontekstu powieści wiemy, że jest to wieś Lipce), roztaczający się widok na elementy natury.
Bohaterowie- natura i jej elementy (jej zachowanie i wygląd zimą), noc, ziemie- główni bohaterowie, brak ludzkich bohaterów, ziemia opisana jest jak człowiek, psychizacja powieści (ziemia boi się jak człowiek-personifikacja), poszukiwanie schronienia zarówno przez zwierzęta jak i chłopów, słońce- potezne