Politechnika Lubelska		Laboratorium	fizyki
w Lublinie		Ćwiczenie				Nr 5.1
Nazwisko: ZAKRZEWSKI		Imię: PIOTR	Semestr: trzeci	Grupa: ED 3.6				Rok akadem.: 1996/97
Temat ćwiczenia:	Skalowanie mikroskopu i pomiar małych przedmiotów.				Data wyk.: 5.12.1996				Ocena:

I. METODA POMIARU

Podstawowymi elementami budowy mikroskopu są obiektyw i okular. Okular składa się z dwu soczewek płasko-wypukłych. Pierwsza z nich zwiększa pole widzenia, natomiast druga spełnia rolę lupy. W skład obiektywu wchodzi kilka rodzajów soczewek, aby wyeliminować aberrację sferyczną i chromatyczną.

Przedmiot oglądany przez mikroskop umieszczamy na stoliku w odległości nieco większej niż ognisko obiektywu. Patrząc przez okular mikroskopu widzimy obraz pozorny, powiększony znajdujący się w odległości dobrego widzenia, która dla normalnego oka wynosi 25-30 cm.

O jakości i przydatności mikroskopu decyduje między innymi, uzyskiwane przez niego powiększenie. Definiuje się je jako stosunek wielkości liniowej obrazu do wielkości liniowej oglądanego przedmiotu.

p = A”B”/AB

Całkowite powiększenie możemy również zdefiniować jako iloczyn powiększeń obiektywu i okularu:

p = p_ob^. p_ok

Jeżeli uwzględnimy długość tubusa (L), odległość dobrego widzenia (d), ogniskową okularu (f_ok) i obiektywu (f_ob) to powiększenie obrazu otrzymywanego
w mikroskopie ma postać:

Zmniejszając ogniskową obiektywu i okularu oraz zwiększając długość tubusa, można zwiększać powiększenie dawane przez mikroskop, niemniej jednak do pewnej granicy, uwarunkowanej falową naturą światła.

Wielkością charakteryzującą mikroskop jest również zdolność rozdzielcza, której miarą jest najmniejsza odległość między dwoma punktami, które można odróżnić przy pomocy mikroskopu. Odwrotność zdolności rozdzielczej nazywamy zdolnością rozpoznawczą.

Skalowanie mikroskopu polegało na określeniu ilu milimetrom przy danym obiektywie i okularze odpowiadała jedna działka skali okularu. Na stoliku mikroskopu umieszczono więc skalę mikrometryczną naciętą na szkle. Jeden milimetr podzielony jest tu na 100 części. Jeżeli liczba działek odcinka na skali okularowej wynosi b, a odpowiednia liczba działek odcinka na skali mikrometrycznej wynosi n, to oglądany odcinek (b działek) ma długość n/100 [mm]. Jedna działka okularu odpowiada więc odcinkowi o długości:

k = n/(100b) [mm].

Wymiary preparatu znaleziono w działkach okularu (z): l = kz = nz/(100b) [mm].

II. TABELE POMIAROWE

Tabela nr 1

Nr okularu i obiektywu	Liczba działek skali okularu	Liczba działek skali mikrometrycznej	Długość działki skali okularu	Średnia długość działki okularu
	b	n	k	k
	dz	dz	mm	mm
A2, A1	10 50 97	10 49 100	0,01 0,0101 0,0102	0,0101
	12	9	0,007692
A2, A2	55	43	0,007692	0,007692
	92	70	0,007692

Tabela nr 2

Nazwa preparatu i rodzaj wymiaru	Nr okularu i obiektywu	Średni rozmiar przedmiotu w działkach okularu	Rozmiar przedmiotu
		z	l
-	-	dz	mm
10 8 7 1	A1, A2	7 27 15 13	0,070 0,273 0,151 0,131
10 8 7	A2, A2	10 30 18	0,076 0,231 0,138
1		17	0,131

---