Fizjoterapia w urazach

Urazem nazywamy działanie czynnika zewnętrznego wywołującego zmiany anatomiczne i czynnościowe w organizmie, powodującego uszkodzenie mechaniczne

Uszkodzenia ścięgien i mięśni

• Naciągnięcie - bez przerwania ciągłości

• Naderwanie - zerwanie pewnego % włókien

• Zerwanie - przerwanie ciągłości

• Przepuklina mięśniowa

Urazy

• stłuczenia

• skręcenia

• zwichnięcia

• złamania

Stłuczenie

Dotyczy uszkodzenia powstającego w wyniku upadku lub uderzenia tępym przedmiotem.

• Uszkodzenie głównie tkanek miękkich, skóry, czasami kości.

Leczenie stłuczenia

• unieruchomienie

• opatrunek

• zimne okłady - krio NIE!!!

• leki przeciwbólowe i przeciwobrzękowe

• usunięcie krwiaka

Skręcenie - distorsio

Uszkodzenie stawu gdy ruch przekracza granicę fizjologiczną.

Uszkodzenie torebki, więzadeł, chrząstki stawowej oraz pojawia się krwiak.

• I - naciągnięcie więzadeł i rozwłóknienie torebki

• II - rozdarcie torebki

• III - rozdarcie torebki i aparatu więzadłowego

• IV - oderwanie więzadła z fragmentem kostnym

Skręcenia

• Stawu skokowego ( z powikłaniem w postaci wtórnej niestabilności stawu )

• Stawu kolanowego ( z powikłaniem zerwania więzadeł krzyżowych lub pobocznych )

• Leczenie skręceń

Zwichnięcie

Uszkodzenie stawu z całkowitą oraz trwałą lub częściową utratą kontaktu przez jego powierzchnie.

• Podwichnięcia i nadwichnięcia.

Zwichnięcia

• Stawów kończyn górnych - barkowego ( np. po udarze mózgu), łokciowego, w mniejszym stopniu ręki

• Stawów kończyn dolnych - biodrowego ( najczęściej implantu lub centralne ), kolanowego ( z zerwaniem aparatu więzadłowego )

Leczenie zwichnięć

• Unieruchomienie opatrunkiem gipsowym

• Stabilizacja śródoperacyjna

• Unieruchomienie ortezą

• Wyciąg bezpośredni

ZŁAMANIA

ZLAMANIEM NAZYWAMY PRZERWANIE TKANKI KOSTNEJ OBEJMUJĄCEJ CAŁY JEJ PRZEKRÓJ

Mechanizm powstawania złamań

• Bezpośredni : siła - kość

• Pośrednie : siła działa przez inną kość, staw itp..

Uraz bezpośredni

• Złamania poprzeczne.

• Skośne

• Z pośrednim odłamem

Uraz pośredni

• Pociąganie ( napięcie mięśni lub więzadła)

• Wygięcie ( zasada dźwigni )

• Skręcenie ( jeden koniec ustalony a na drugi działa siła skrętna)

• Zgniecenie

Podział ze względu na przebieg szczeliny

• Podłużne

• Poprzeczne

• Skośne

• Spiralne

• Wielofragmentowe

Podział ze względu na umiejscowienie

• trzonu

• Przynasady

• Nasady

• występów kostnych

• powierzchni stawowych

• Kompresyjne trzonu kręgowego

• Zamknięte - bez przerwania ciągłości skóry

• Otwarte - z przerwaniem ciągłości skóry

• Powikłane

• Niepowikłane

Powikłania pierwotne

Uszkodzenia :

naczyń,

nerwów,

mózgu,

rdzenia kręgowego

Powikłania wtórne

• zrost opóźniony

• stawy rzekome

• przykurcze

• przykurcz Volkmanna

• zespół Sudecka

• jałowe martwice

• porażenia rdzenia kręgowego i nerwów

Badania obiektywne

• rtg - dwie projekcje

• artroskopia

• ultrasonograf

• tomograf komputerowy

• rezonans magnetyczny

Leczenie złamań

• Opatrunki gipsowe

• Leczenie złamań

• Wyciąg bezpośredni

• Stabilizacja śródoperacyjna

• Stabilizacja śródoperacyjna zewnętrzna

• Gorsety

• Ortozy

Fizjoterapia po urazach kończyn

W unieruchomieniu

• Pionizacja

• Dopasowanie zaopatrzenia ortopedycznego

• Nauka chodzenia

• Ćwiczenia izometryczne

• Ćwiczenia kontralateralne ( PNF )

• Magnetoterapia i magnetostymulacja

Przy stabilizacji wewnętrznej

• Dobranie i dopasowanie zaopatrzenia ortopedycznego

• Pionizacja i nauka chodzenia

• Ćwiczenia izometryczne

• Ćwiczenia czynne sąsiednich stawów

• Drenaż limfatyczny

Cele fizjoterapii po zdjęciu unieruchomienia

• przywrócenie ruchomości

• przywrócenie siły mięśniowej

• likwidacja obrzęków

• działanie przeciwbólowe

• Przywrócenie funkcji !!!!

Ruchomość

• ćwiczenia w odciążeniu

• ćwiczenia w wodzie

• PIR

• wyciągi pośrednie

• ćwiczenia czynne

• mobilizacje stawów

Siła mięśniowa

• ( 0 ) elektrostymulacja - FES, TENS

• ( 1 - 2 ) ćw. w odciążeniu i w wodzie

• ( 3 ) ćw. czynne i w wodzie

• ( 4 ) ćw. z oporem

• ( 5 ) ćw. w łańcuchach zamkniętych na długich dzwigniach

Likwidacja obrzęków

• krioterapia

• masaż wirowy ( woda ciepła lub chłodna)

• pozycje ułożeniowe

• drenaż limfatyczny

Działanie przeciwbólowe

• jonoforeza

• krioterapia

• laseroterapia

• leki

Nauka chodzenia

• pionizacja

• balkonik z wysokimi podpaszkami

• balkonik lub podpórka dwukołowa

• kule pachowe

• kule łokciowe

• laska

Obciążanie

• chód markowany trójtaktowy KPN!!

• chód z częściowym obciążaniem kończyny

• chód czterotaktowy

• chód o jednej kuli łokciowej

• chód o lasce

---