56170

Giordano Bruno (1548 - 1600). Wstąpił do zakonu dominikanów, mając 14 lat. Już w czasie studiów był oskarżony o sprzyjanie arianizmowi (uciekł z klasztoru i rozpoczął 16-letni okres tułaczki). Zakończył jako prof. Sorbony i tam rozpoczął polemikę z arystotelizmem - musiał opuścić Francję i udał się do Anglii. Tam napisał większość swych dzieł, broniąc m.in. Kopernika. Później znalazł się w Niemczech, po czym wrócił do Włoch. Tam został uwięziony i po 7 latach został skazany i spalony na placu Campo del Fiori.

Głosił monizm i starał się go uzasadnić. Nawiązywał do Hermesa Trzykroć Wielkiego - i filozofii renesansu. Ważną rolę dla jego koncepcji miał heliocentryzm Kopernika - odczytywał tę teorię jako wizję rzeczywistości. Uważał heliocentryzm za teorię opisującą wszechświat zgodnie z hermetyzmem - polemizował z kard. Robertem Pelargino. Uznał jednak, że układ słoneczny jest fragmentem wszechświata, nie centrum, formułując twierdzenie o istnieniu wielu układów planetarnych. Wszystkie ciała niebieskie poruszają się wg takich samych praw.

Głosił nieskończoność wszechświata (czasową i przestrzenną). Wszechświat jest całością - jeden, nie powstaje i jest nieruchomy. (Wewnątrz może być ruch). Zakwestionował rozróżnienie realne Stwórcy i świata. Bóg jest aspektem wszechświata

-    panteizm. We wszechświecie brak centrum, nie ma hierarchicznej budowy świata. W świecie istnieje wieczna materia (tworzywo) i swoisty impuls, wywołujący zmiany (czynnik duchowy, ale wewnętrzny wobec wszechświata). Zmieniają się bowiem sposoby istnienia składników wszechświata. Te zmiany są cykliczne. Odrzucił tezę o zewnętrznym motorze zmian. Źródłem zmian jest dusza świata - duchowa energia immanentna światu przenikająca wszystkie jego składniki. Dusza o charakterze intelektu

-    gwarantuje porządek we wszechświecie. materia i dusza świata występuje we wszystkich składnikach (nie jest więc materialistą).

Uważał, że w świecie istnieją dwa skondensowania duszy świata: Bóg i umysł ludzki

-    te kondensacje nazwał monadami. Są one monadami, jeśli osiągają kontemplacyjne poznanie zasad wszechświata. Warunkiem aktywności człowieka jest intelektualne poznanie zasad wszechświata. Zasadniczo przysługuje to jednostkom wyjątkowym. Takie jednostki dokonują wynalazku (konieczna jest kontemplacja metafizyczna). Działanie na przyrodę jest przez tzw. magię naturalną.

Myśli Bruna odżyły w XIX wieku idealizmie niemieckim.