-roszczenie takie powstaje, jeżeli uprawiony nie otrzymał należnego zachowku w postaci uczynionej przez spadkodawcę:
a) darowizny
b) powołania do spadku
c) ustanowienia zapisu (zwykłego lub windykacyjnego)
-w konsekwencji:
> na poczet należnego zachowku zalicza się otrzymaną przez uprawnionego darowiznę
> jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek również darowiznę oraz zapis windykacyjny uczynione na rzecz wstępnego osoby uprawnionej
> jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy na należny mu zachowek zalicza się poniesione przez spadkodawcę koszty utrzymania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku
A. SPADKOBIERCY
-zobowiązanymi do zapłaty zachowku w pierwszej kolejności są spadkobiercy powołani do dziedziczenia (w praktyce spadkobiercy testamentowi)
-jeżeli spadkobiercy ci są uprawnieni do zachowku, ich odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej ich własny zachowek
'i'
Spadkodawca pozostawił dwóch synów: A i B. W testamencie do dziedziczenia powołał jedynie syna A. Obaj synowie sq pełnoletni i zdolni do pracy. Wysokość majqtku spadkowego wynosi 1300zł, a wartość darowizn podlegajqcych doliczeniu wynosi 2700zł. Substrat zachowku wynosi: 1300 + 2700 = 4000zł. Zachowek należny każdemu z uprawnionych to lOOOzł (4000 x %x % = lOOOzł). A otrzymał spadek o wartości 1300zł i odpowiada w granicach nadwyżki przekraczajgcej własny zachowek, a więc jego odpowiedzialność jest ograniczona do 300zł (1300 - lOOOzł)
B, OSOBY* NA RZECZ KTÓRYCH ZOSTAŁY UCZYNIONE ZAPIS YWINDYKACYINE 1) Zasada ogólna uprawniony do zachowku powinien otrzymać należną mu kwotę przede wszystkim od spadkobiercy
-jeżeli nie jest to możliwe, wówczas obowiązanym do zaspokojenia roszczenia o zachowek
staje się osoba, na której rzecz został dokonany zapis windykacyjny_
Zapisobiorca windykacyjny odpowiada za zachowek posiłkowo
-odpowiedzialność osoby, która otrzymała z.w. za zachowek jest ograniczona do wartości wzbogacenia będącego skutkiem zapisu windykacyjnego
> jeżeli osoba, na rzecz której został sporządzony z.w. sama jest uprawniona do zachowku, ponosi ona odpowiedzialność jedynie w granicach nadwyżki przekraczającej jej własny zachowek
'i'
• Osoba X otrzymała zapis windykacyjny, którego wartość w chwili otwarcia spadku wynosiła lOOzł. Wartość ta z biegiem czasu malała i w chwili, gdy uprawniony do zachowku Y wystgpił z roszczeniem o zachowek wynosiła 60 zł. Ta właśnie suma wyznacza granicę odpowiedzialności osoby X.