* nie chodzi tu o sprzeczność między wolą a jej przejawem, ale o sprzeczność pomiędzy wewnętrznym porozumieniem i porozumieniem ujawnionym, którego skuteczność jest wyłączona przez to pierwsze. —> ustawa preferuje tu taki sens oświadczenia, jaki strony same ustaliły.
* dotyczy tylko umów i oświadczeń jednostronnych składanych drugiej stronie, a me np. testament, czy odrzucenie spadku przed sądem.
— pozom - dotyczy umowy ukrytej (dyssymulowanej),
która ma wywołać inne skutki niż czynność ujawniona —♦ me jest nieważna, tylko dlatego, że jest ukryta wobec osób trzecich, ale dla swej ważności musi spełniać przesłanki wymagane dla tego rodzaju czynności (art. 83 § 2 kc)
— czynności dokonywane dla pozoru są często sprzeczne z normami bezwzględnie wiążącymi lub zasadami współżycia społecznego.
Skutki pozorności
— Nawet jeśli pozorna umowa miała postać pisemną, można prowadzić dowód ze świadków i przesłuchania stron, gdyż nie jest to dowód przeciwko osnowie dokumentu, lecz o zakwestionowanie esencjonalnych przesłanek ważności czynności prawnych wyrażonych w treści dokumentu.
— art. 83 § 2 - mimo, że pozorne oświadczenie woli jest bezwzględnie nieważne, ma ono doniosłość prawną dla osób trzecich, które odpłatnie nabyły prawo lub zwolnione zostały z zobowiązania, działając w dobrej wierze.
Pozomość a oświadczenie woli nie na serio, zastrzeżenie potajemne i czynności
fiducjame
— tzw. oświadczenie woli nie na serio (też nie wywołuje skutków prawnych, ale widoczne to jest w samym kontekście sytuacyjnym).
— zastrzeżenie potajemne ('resenatm mentolu) — pomyślane, ale me zakomunikowane zastrzeżenie me ma doniosłości prawnej, gdyż nie ma wyrazu zewnętrznego.
— czynności prawne fiducjame — mają pełny walor prawny.
IV- Błąd
Pojęcie
— błąd - niezgodność między obiektywną rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka. Ma doniosłość prawną tylko wtedy, gdy dotyczy treści czynności prawnej (art. 84 § 1 zd. 2 kc) i gdy jest istotny (art. 84 § 2 kc).
* podmiot działa pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej, jeśli ostatecznie ustalony w następstwie przeprowadzonej wykładni (opartej na wszystkich oświadczeniach woli w pełm zrekonstruowanych) sens czynności prawnej me odpowiada wyobrażeniom podmiotu składającego oświadczenie woli:
—► może dot. cech przedmiotu, treści zachować, oceny, czy jest to czynność prawna i jakiego rodzaju, jak rówmeż przekonanie o nakazach ustawowych dot. czynności.
—* me może dot okoliczności nieuregulowanych w czynności prawnej, nawet jeśli miały wpływ na nią.
^ też poza treścią są dalsze skutki określone w przepisach, ustalonych zwyczajach, czy zasadach współżycia społecznego —* kwestia kontrowersyjna.