31795

•    nie chodzi tu o sprzeczność między wolą a jej przejawem, ale o sprzeczność pomiędzy wewnętrznym porozumieniem i porozumieniem ujawnionym, którego skuteczność jest wyłączona przez to pierwsze. — ustawa preferuje tu taki sens oświadczenia, jaki strony same ustaliły.

•    dotyczy tylko umów i oświadczeń jednostronnych składanych drugiej stronie, a nie np. testament, czy odrzucenie spadku przed sądem.

•    pozomość kwalifikowana - art. 83 § 1 zd. 2 kc - dotyczy umowy ukrytej (dyssymulowanęj), która ma wywołać inne skutki niZ czynność ujawniona -» nie jest nieważna, tylko dlatego, że jest ukryta wobec osób trzecich, ale dla swej ważności musi spełniać przesłanki wymagane dla tego rodzaju czynności (art. 83 § 2 kc)

•    czynności dokonywane dla pozoru są często sprzeczne z normami bezwzględnie wiążącymi lub zasadami współżycia społecznego.

Skutki pozorności

•    Nawet jeśli pozorna umowa miała postać pisemną, można prowadzić dowód ze świadków i przesłuchania stron, gdyż nie jest to dowód przeciwko osnowie dokumentu, lecz o zakwestionowanie esencjonalnych przesłanek ważności czynności prawnych wyrażonych w treści dokumentu.

•    art. 83 § 2 - mimo, że pozorne oświadczenie woli jest bezwzględnie nieważne, ma ono doniosłość prawną dla osób trzecich, które odpłatnie nabyły prawo lub zwolnione zostały z zobowiązania, działając w dobrej wierze

Pozorność a oświadczenie woli nie na serio, zastrzeżenie potajemne i czynności fiducjarne

•    tzw. oświadczenie woli nie na serio (też nie wywołuje skutków prawnych, ale widoczne to jest w samym kontekście sytuacyjnym).

•    zastrzeżenie potajemne (resen/atio menlalis) - pomyślane, ale nie zakomunikowane zastrzeżenie nie ma doniosłości prawnej, gdyż nie ma wyrazu zewnętrznego.

•    czynności prawne fiducjarne - mają pełny walor prawny.

IV. Błąd Pojęcie

•    błąd - niezgodność między obiektywną rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka. Ma doniosłość prawną tylko wtedy, gdy dotyczy treści czynności prawnej (art. 84 § 1 zd. 2 kc) i gdy jest istotny (art. 84 § 2 kc).

•    podmiot działa pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej, jeśli ostatecznie ustalony w następstwie przeprowadzonej wykładni (opartej na wszystkich oświadczeniach woli w pełni zrekonstruowanych) sens czynności prawnej nie odpowiada wyobrażeniom podmiotu składającego oświadczenie woli:

•    może dot. cech przedmiotu, treści zachować, oceny, czy jest to czynność prawna i jakiego rodzaju, jak również przekonanie o nakazach ustawowych dot. czynności.

•    nie może dot. okoliczności nieuregulowanych w czynności prawnej, nawet jeśli miały wpływ na nią.

• też poza treścią są dalsze skutki określone w przepisach,

ustalonych zwyczajach, czy zasadach współżycia społecznego -* kwestia kontrowersyjna.

•    istotny błąd należy oceniać według kryteriów zindywidualizowanych, ale i obiektywnych

•    Przepisy o błędzie ograniczają więc zastosowanie zasady ignorantia iuris nocet