75031

Zasada równości w polskim prawic wyborczym i jej gwarancje.

ZASADA RÓWNOŚCI

•w znaczeniu formalnym - „jeden człowiek, jeden głos”, zasada ta ma charakter oczywisty i powszechnie przyjęty, w tym rozumieniu zasada ta odnosi się do wszystkich procedur wyborczych, włącznie z referendum.

•w znaczeniu materialnym - głos każdego wyborcy ma tą samą siłę —* w okręgach jednomandatowych liczba mieszkańców powinna być podobna, a w wielomandatowych powinna być przydzielona odpowiednio do liczby mieszkańców.

•2 metody zapewnienia materialnej równości:

•tzw. stała norma przedstawicielstwa - ustalenie liczby mieszkańców na 1 mandat (np. w Polsce w latach 1952-

60);

•tzw. jednolita norma przedstawicielstwa - ustalenie stałej liczby posłów i dopasowywanie tej liczby mandatów do aktualnej struktury ludności (a nie wyborców), wg. art. 137 ust. 1 ows dzieli się liczbę mieszkańców przez liczbę posłów w danym okręgu.

•Sejm - wybory równe. Senat - me (początkowo koncepcja związana z taką samą reprezentacją województw, ale w nowej ordynacji rozdział mandatów pokierowany liczbą ludności, z zastrzeżeniem, że województwo może zostać podzielone na mniejsze okręgi wyborcze, ale musi zostać zachowana w ramach województwa jednolita norma przedstawicielstwa)

•w wyborach do Parlamentu Europejskiego - pominięto tą kwestię.

•stosunek zasady równości do biernego prawa wyborczego

•każdy kto ma bierne prawo wyborcze, ma równe prawo zostania kandydatem;

•granice dopuszczalnego zróżnicowania sytuacji prawnej paitu możliwe jest z uwzględnieniem zasady proporcjonalnej równości szans; w sferze prawnej żadne uprzywilejowanie kandydatów nie może mieć miejsca (wyrok TK z 1994 r.), natomiast w sterze działań niepaństwowych (np. wewnątrz partyjnych) jest do pewnego stopnia dopuszczalne.