76093

3)    ochronną- prawo wspiera wartości cenne ze społecznego punktu widzenia np. przepisy określające sposób, w jaki niespłacony pożyczkodawca może dochodzić od pożyczkobiorcy zapłaty długu

4)    organizacyjną- polegającą na tworzeniu instytucjonalnych warunków życia społecznego i państwowego. Na tej podstawie powoływane są jednostki stanowiące organy władzy publicznej (sądy, organy samorządowe), a także spółki, fundacje, stowarzyszenia itp.

5)    represyjną i wychowawczą- prawo działa ze względu na obawę dolegliwości, które mogą spotkać osoby naruszające normy prawa, a także wyrabia przekonania, skłonności i nawyki w adresatach norm

Wymieniony wyżej podział funkcji prawa proponują: T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek⁵.

Inną propozycję klasyfikacji funkcji prawa podaje L. Morawski, który wyróżnia funkcję kontroli zachowań, funkcję rozdziału dóbr i ciężarów oraz funkcję regulacji konfliktów⁶. Autor zwraca uwagę na to, że kontrola zachowań jest możliwa na sposób normatywny i pozanormatywny. Normatywne środki regulacji działają zawsze poprzez ludzką świadomość, natomiast środki pozanormatywne mogą wpłynąć na człowieka, gdy nie zdaje sobie z tego sprawy⁷. Funkcja kontrolna polega na tym, że rezultatem działania prawa jest poddanie ludzkich zachowań społecznej kontroli, jednak sam fakt ustanowienia normy nie przesądza o tym, że obywatele będą zachowywać się zgodnie z normą. Dlatego normodawcy ustanawiają określone sankcje (dolegliwości) lub gratyfikacje (nagrody), aby skłonić adresatów do przestrzegania normy⁸. Funkcja rozdziału dóbr i ciężarów wiąże się z pojęciem sprawiedliwości, gdyż od prawa wymaga się, aby rozdział był sprawiedliwy⁹. Funkcja ta szczególnie jest widoczna w przypadku norm prawa administracyjnego i podatkowego¹⁰. Natomiast funkcja regulacji konfliktów ma na celu rozstrzyganie sporów, które pojawiają się w przypadku niezgodności interesów jednostek, instytucji, grup ludzkich. R. Dalirendorf twierdzi, że „konflikty same w sobie nie są czymś złym dla społeczeństw, bo to w końcu dzięki konfliktom dokonały się najpoważniejsze reformy polityczne i społeczne współczesnych społeczeństw” ". Natomiast zła jest sytuacja niewłaściwego rozwiązywania konfliktów poprzez tłumienie ich uciekając się do przemocy¹². W państwach należących do

⁵    Tamże, s. 168.

⁶    L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2011, s. 28.

⁷    Tamże.

⁸    Tamże, s. 29.

⁹    Tamże, s. 30.

¹⁰    T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, s. 168. ⁿ L Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, s. 34.

¹² Tamże.

2