77830

PRAWO TRANSPOZYCJI:

(pz>q)=>(-p=>-q)

Jeżeli p to q, to jeżeli nie p to nie q (np. Jeżeli Jasiu je, to mlaska. Jeżeli Jasiu nie je, to nie mlaska) Ten typ rozumowań powoduje, iż mamy możliwość prowadzenia tzw rachunków zdań.

Istnieje również prawo kontrapozycji (np. Każdy student się uczy. Nie każdy student się uczy-kontrapozycja)

Do tych dwóch powyższych praw możemy zastosować również wnioskowania dedukcyjne.

PRAWA DE MORGANA:

1.    - (p ^A q) = (~ p ^v - q) - pierwsze prawo

Jeżeli zarazem (nawias) nie p i q, to jednocześnie zarazem nie p lub nie q. Jest to negacja koniimkcji.

(np. Jeżeli zarazem nie byłem w kinie i teatrze, to jednocześnie nie bylein w kime lub teatrze)

2.    ~ (p v q) = ( ~ p ^A ~ q) - drugie prawo

Jeżeli zarazem nie p lub q, to jednocześnie zarazem nie p lub nie q. (np. Jeżeli nie poszedłem do kina lub teatru, to zarazem nie byłem w kinie i teatrze.)

OBOWIĄZYWANIE NORMY

Skuteczność (koncepcja behawioralna) oaz uzasadnianie danej normy możliwe jest poprzez:

1.    Skuteczność, uzasadnienie tetyczne -wynika tylko z faktu, że dana norma została ustanowiona. Wówczas przestrzegamy jej, czyli jest skuteczna i uzasadniamy przestrzeganie jej istnieniem normodawcy. Tu możemy nie identyfikować się z daną normą. Takie jest cale prawo, na tym polega prawo.

2.    Uzasadnienie aksjologiczne -wówczas gdy oceniamy daną normę i z tej oceny wynika wniosek, że powinniśmy ją respektować, np. zgadzamy się z normą „Nie kradnij”, zatem nie kradniemy.

Wypowiedzi modalne -są to wypowiedzi zawierające zwrot „może” lub „musi” Istnieją trzy typy zdań

modalnych:

•    asertoryczne -stwierdzające „W Toruniu urodził się Kopernik” („się” jest odpowiednikiem „musi)

•    apodyktyczne -Tak być musi np. Wsiadając do tramwaju musimy mieć bilet

•    problematyczne - np. „Może zdam wszystkie egzaminy”

TOPOSY PRAWNICZE:

4 rozumowania prawne:

■    argumentuni a simili -wnioskowanie z podobieństwa. Analogia jako podstawowa metoda. Nie występuje w prawie karnym.

■    argumentum a contrario -wskazuje się tu na różnice powodujące, że dane przepisy nie mają zastosowania dla danej sytuacji, (ochrona własności dla właściciela rzeczy i odwrotnie)

■    argumentum a fortiori -„tym bardziej”

-a niaiori ad minus -„kto jest uprawniony czynić więcej, tym bardziej może czynić mniej.” (Właściciel sadu i owoców z sadu)

-a mi nor i ad maius -„komu zakazano czynić mniej, to tym bardziej zakazano więcej” (Trawa, kizewy)

■    w nioskow anie z celu na środki -jeżeli dozwolony jest cel, to dozwolone są również środki, o ile mieszczą się w granicach rozsądku. Jeżeli prawo pozwala lub nakazuje określone działanie, to musi również zezwalać na środki prowadzące do tego celu. Kodeks cywilny daje nam takie środki w np.

2