80809

deklaracja woli obu Stron osiągnięcia „trwałego i harmonijnego uregulowania stosunków" między kościołem a państwem w nowych warunkach ustrojowych po odzyskaniu przez naród niepodległości. Charakter socjologiczny ma stwierdzenie, iż religia katolicka jest „wyznawana przez większość społeczeństwa polskiego”.

Istotne znaczenie dla celowościowej wykładni prawa mają przesłanki aksjologiczne - zwarte w odwołaniu obu stron do podstawowych wartości uniwersalnych jakie stanowią „godność osoby ludzkiej i jej prawa". Są to wartości ogólnoludzkie, będące podstawą demokratycznego porządku prawnego.

Wolę poszanowania ogólnych zasada legalizmu wyraża odwołanie się stron do podstawowych zasad swych systemów prawnych. Strona państwowa odwołuje się do zasad konstytucyjnych i ustaw, zaś Stolica Apostolska do poszanowania wolności religijnej i relacji instytucjonalnej między kościołem a państwem oraz do prawa kanonicznego.

KLAUZULE KONKORDATOWE

Zgodnie z praktyką międzynarodową w konkordatach zamieszczone są klauzule końcowe. Do tego rodzaju klauzul należą:

-    klauzula derogacyjne - uchylają w części postanowienia konkordatu wcześniejszego, podlegającego nowelizacji,

-    klauzula określająca czas obowiązywania konkordatu (temporalna) - nie zawiera jej konkordat polski, znaczy to, że jest on „umową wieczystą" czyli zawartą na czas nieoznaczony i obowiązującą zgodnie z zasadami pacta sunt sen/anda i rebus sic stantibus, nie może być poddany nowelizacji,

-    klauzula interpretacyjna - oznacza ona, że strony umowy będą usuwać na drodze dyplomatycznej zachodzące między nimi różnice dotyczące stosowania konkordatu oraz jego interpretacji. Wątpliwości bądź kontrowersje co do norm zawartych w konkordacie, jakie mogą zaistnieć w trakcie stosowania norm konkordatowych będą rozstrzygane w trybie rozmów czyli w drodze negocjacji,

-    klauzula ratyfikacyjna - oznacza, że konkordat należy do uroczystych umów międzynarodowych, które podlegają ratyfikacji przez najwyższe organy obu Stron.

-    klauzula dotycząca terminu wejścia w życie oraz języka konkordatu - według art. 29 konkordat wchodzi w życie po upływie 1 miesiąca od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych.

Polski konkordat sporządzono w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i włoskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne. Konkordat wszedł w życie 28 kwietnia 1998 roku. Z tą chwilą konkordat uzyskał pełną skuteczność w wewnętrznym porządku prawnym obu Stron, czyli stał się integralnym elementem zarówno polskiego porządku prawnego, jak też porządku prawnego Kościoła katolickiego.

2