81830

3.    włoski-470 961 (6,5%)

4.    serbsko-chorwacki - 103 350 (1,4%)

5.    albański - 94 937 (1,3%)

6.    portugalski - 89 527 (1,2%)

7.    hiszpański - 76 750 (1,1%)

8.    angielski - 73 422 (1,0%)

9.    romansz - 35 072 (0,5%)

Inne - 58 431 (0,7%)

Szwajcarzy nie stanowią ani językowo, ani religijnie jedności, mają jednak wspólną historię i ideały. Gospodarka

Szwajcaria posiada bardzo nieliczne złoża surowców mineralnych. Wydobywa się głównie kruszywa budowlane oraz surowce do produkcji takich materiałów budowlanych jak cement i wapno (wapienie, margle) a także sól kamienną (Jura). Podstawą energetyki są elektrownie wodne na rzekach Alp (58% produkowanej energii elektrycznej) i elektrownie jądrowe (40% energii).

Rolnictwo wysokotowarowe. Użytki rolne zajmują ok. 26% całej powierzclmi kraju (2003), dominującą formą użytkowania ziemi są łąki i pastwiska (13,8%).

Religia

Chrześcijaństwo jest dominującą religią w Szwajcarii, z podziałem pomiędzy katolicyzm (41,8% całej populacji w 2000 roku) a różne odmiany wyznań protestanckich (34,9%), z których najwięcej wyznawców liczy kalwinizm. Imigracja spowodowała powstanie pewnej liczby wyznawców islamu (4,3%) i prawosławia (1,8%). Szwajcaria jest także krajem o jednej z największych w Europie liczbie buddystów, chociaż procentowo stanowią oni mniej niż 0,5% populacji. W tamtejszych Alpach znajduje się nawet klasztor buddyjski. Ponadto w Szwajcarii żyje dość sporo wyznawców judaizmu, hinduizmu i innych niechrześcijańskich religii lub sekt, którzy łącznie stanowią 1,5% populacji krają 16,3% Szwajcarów nie należy do żadnej wspólnoty religijnej, z czego 4,3% to wolnomyśliciele.

Historycznie kraj jest dość równo podzielony pomiędzy rzymskich katolików i wyznawców kalwinizmu, ze skomplikowaną mozaiką mniejszości w obszarze niemal całego kraju. Niektóre kantony, np. Appenzell, są nawet oficjalnie podzielone na katolickie i protestanckie sekcje. W większych miastach (Berno, Zurych, Bazylea) dominują protestanci. Centralna Szwajcaria jest tradycyjnie katolicka.

Szkolnictwo

Szwajcaria była jednym z pierwszych na świecie państw, które wprowadziło powszednie nauczanie elementarne. Szkoły podstawowe i średnie w Szwajcarii są bezpłatne; w wielu kantonach bezpłatne są także obiady oraz podręczniki.

Istnieją cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski oraz romansz (retoromański). Nauczanie w szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach odbywa się w jednym z tych języków w zależności od kantonu. Na uniwersytecie studiuje się po francusku bądź niemiecku (i włosku w kantonie Ticino). Absolwent wyższej uczelni powinien móc porozumiewać się przynajmniej w trzech językach. Język angielski, mimo że nie należy do języków urzędowych, staje się coraz bardziej popularny w środowisku przemysłowym i świecie reklamy. W Szwajcarii znajduje się wiele prywatnych szkół, które słyną z wysokiego standardu kształcenia.

Język codzienny Szwajcarów w kantonach niemieckojęzycznych to dialekt alemański (Schwyzerdiitsch) poważnie różniący się od podręcznikowej niemczyzny - jeśli mimo znajomości niemieckiego nie rozumiemy naszego rozmówcy, to wyraźnie poprośmy, aby mówił w Hochdeutsch. W Szwajcarii języki francuski i włoski, mimo drobnych odmienności np. w niektóiych liczebnikach oraz w wymowie, nie różnią się od standardowego języka. Język romansz jest używany tylko w niektórych gminach kantonu Gryzonia, gdzie dominuje Schwyzerdiitsch.

Literatura szwajcarska powstaje w języku niemieckim, francuskim, włoskim i retoromańskim, lecz największe znaczenie mają dzieła literackie w pierwszych dwóch językach. Najbardziej znani pisarze szwajcarscy to Max Frisch i Friedrich Durrenmatt.