99920

Wymienia się wiele jaskiń zamieszkałych przez człowieka epoki kamiennej Świadczą o tym zabytki rytów i malowideł społeczeństw paleolitycznych. Przykładem może być jaskinia Altamira w Hiszpanii.

Często jaskinie są zbiornikami naturalnych zasobów użytkowych: lodu, wody, fosforytów, gipsu itp. Są wiec eksploatowane jako kopalnie podziemne.

Dotychczas odkryto niezliczoną liczbę małych i średnich jaskiń, a ocenia się na kilkadziesiąt, liczbę jaskiń o długości przekraczającej 40 km Do największych w świecie należą niewątpliwie jaskinie w Stanach Zjednoczonych

• Jaskinia Mamutowa tworząca sieć korytarzy (tuneli) i komór o łącznej długości ponad    230    km.

* Wielka Sala carlsbadzkich jaskiń znajdująca się na głębokości 400 m o wymiarach: szerokość 200 m, długość 1300 m, wysokość 100 m

Do najgłębszych jaskiń-szybów należą Pierre Saint Martin - 1360 m i Berger -1241 m we Francji. Z polskich jaskiń najdłuższa - to Jaskitua Czarna około 7 km, a najgłębsza - to Śnieżna Wielka - 770 m.

Ze względu na budownictwo podziemne jaskinie są dowodem na możliwość trwalej stabilizacji wyrobisk podziemnych bez konieczności wykonywania obudowy jako elementu konstrukcyjnego. Jest to niewątpliwie optymalne rozwiązanie w sensie ekonomicznym.

Na podobnej zasadzie wykonywano pierwsze wyrobiska podziemne w poszukiwaniu bogactw naturalnych. Do takich należą zachou^rane w Polsce krzemionki opatowic-kic tworzące sieć ponad 700 szybów jedenastometrowych i wielokilometrowy ciąg korytarzy podziemnych, z których wydobywano krzemionki do wyrobu narzędzi epoki kamiennej Ich wiek ocenia się na 8-3 tys. lat przed naszą erą. W wyrobiskach tych pojawiają się elementy konstrukcji podporowych których zadaniem było zachowanie stateczności wyrobisk przy zwiększonej szerokości dochodzącej nawet do kilku mchów.

W czasach starożytnych powstają wykuwane w' skale budowle podziemne związane z kultem zmarłych (gr obowce) i wierzeń religijnych (świątynie) Wiele tego rodzaju budowli przetrwało do czasów historycznych Chin, Indii, Babilonii, Egiptu, Grecji czy Rzymu. Na przykład odkryty w 1922 r. grobowiec Tutencliamona, faraona z początku XIV w. p.n.e., zachował się do naszych czasów w stanie nienaruszonym Ten 3300 lat isbiiejący grobowiec -to znacznej długości korytarze i cztery sale bogato ozdobione freskami i wyposażone w sprzęt i przedmioty użytku domowego będące dziełami sztuki starożytnej.

klasyczną budowlą typu inżynieryjnego byl tunel podwudny pod Eufratem w Babilonie łączący pałac królewski ze świątynią. Tunel zbudowano w latach 2180-2160 p.n.e., a