3784500878

Rozwój instytucjonalny tych najistotniejszych zaliczyć należy, obok konsolidacji i prywatyzacji przedsiębiorstw publicznych, restrukturyzację podstawowych usług publicznych. Ta ostatnia miała na celu, przede wszystkim, rozdzielenie funkcji związanej z formowaniem polityki publicznej od jej realizacji oraz dokonanie rozdziału funkcji nabywcy usługi od jej dostarczyciela. Ponadto, dokonano radykalnej decentralizacji systemu zarządzania zasobami ludzkimi oraz wprowadzono system zarządzania oparty na wynikach i ich pomiarze. Wypracowano również nowy system zarządzania strategicznego i dokonano jego integracji z procesem budżetowym. Wprowadzono także kompleksowy system monitorowania i raportowania, służący zwiększeniu przejrzystości działania urzędników publicznych i zwiększeniu ich odpowiedzialności.

Reformy realizowane w Nowej Zelandii stanowią przykład zintegrowania nowego zarządzania publicznego opartego o teorię wyboru publicznego z nowym instytucjonalizmem, szczególnie zaś z tymi jego elementami, które dotyczą teorii agencji i analizy kosztów transakcyjnych.¹

Kanada

Reformowanie sektora publicznego było ważnym, ale nie priorytetowym przedsięwzięciem, zarówno dla rządu federalnego, jak i rządów prowincjonalnych w latach 80. Realizowane przez rząd Mulroney’a w latach 1984-1993 reformy nie miały charakteru systemowego i dotyczyły, przede wszystkim, redukowania wielkości sektora publicznego.

Pod koniec lat 90. rząd federalny opracował dokument zatytułowany “Służba Publiczna”. Praktycznym skutkiem opublikowania tego dokumentu stało się powołanie zespołu zadaniowego celem wypracowania nowych zasad zarządzania finansowego i zarządzania zasobami ludzkimi oraz podniesienia jakości usług świadczonych przez administrację federalną poprzez określenie ich standardów. Wypracowane przez ten zespół projekty zmian spotkały się ze sprzeciwem ze strony polityków i urzędników. Wydarzenia w prowincji Quebek zdominowały życie publiczne w Kanadzie do tego stopnia, że zarzucono pomysł realizacji zaprezentowanych postulatów.

W latach 90. dużą aktywność na polu reform administracyjnych wykazały rządy prowincjonalne. Zaczęły one wprowadzać standardy i wskaźniki usług oraz systemy zarządzania oparte

0    pomiar jakości działania. Ponadto zaczęto wprowadzać alternatywne sposoby dostarczania usług (np. poprzez partnerstwo publiczno-prywatne).

W ostatnich latach rząd federalny podjął szereg działań służących modernizacji administracji publicznej. Podstawowe kierunki (cele) tych działań określa rządowa strategia „Rezultaty dla Kanady”. Pierwszy z nich dotyczy budowania administracji nastawionej na zaspokajanie potrzeb obywateli, drugi odnosi się do sfery wartości, które powinny leżeć u podstaw polityki zarządzania usługami publicznymi. Kolejny związany jest z nastawieniem na osiąganie rezultatów

1    ich mierzenie, natomiast czwarty odnosi się do wiązania wydatków z rezultatami poprzez pryzmat zaspokajania potrzeb podatników.

Dla realizacji tych celów realizowana jest m.in. Kanadyjska Inicjatywa Usług (służąca poprawie dostępności usług), projekt Rząd On-Line (elektroniczna obsługa obywateli) oraz programy pomiaru jakości usług.

Holandia

Reformy sektora publicznego szczególnie intensywnie realizowane były we wczesnych latach 80. Podstawowy kierunek reform związany był z procesem prywatyzacji znacjonalizowa-nych gałęzi gospodarki. Towarzyszyło temu ograniczanie wydatków rządu centralnego, decentralizacja uprawnień na rzecz samorządów lokalnych oraz uproszczenie procedur administracyjnych. Charakterystycznym elementem reform, na poziomie rządu centralnego, było tworzenie agencji wykonawczych realizujących zadania z zakresu dostarczania usług. Miały one dużą autonomię finansową i szerokie kompetencje (stanowiły one odpowiednik brytyjskich agencji wykonawczych).

Głębokie zmiany dokonały się również w samorządach lokalnych. Mowa tutaj zarówno o zmianach organizacyjnych, jak i precyzyjnym rozdzieleniu funkcji politycznych i zarządczych w samorządzie lokalnym. Dokonano również reformy usług publicznych m.in. poprzez określenie standardów usług i sposobów pomiaru ich jakości oraz wprowadzenie kontraktowego modelu dostarczania usług (tzw. model Tilburga).

1

Istotą analizy kosztów transakcyjnych jest analiza nakładów i korzyści. W myśl tej teorii działanie racjonalne to takie, w którym wartość nakładów (np. czas, pieniądze) jest niższa od wartości osiągniętych korzyści.