5513191203

Przedmiot i zadania dydaktyki

W 1925 roku opublikował Zarys dydaktyki podręcznik dla użytku seminariów nauczycielskich i nauczycieli. Analizę problemów dydaktyki zaczyna od charakterystyki kształcenia i nauczania jako czynności zmierzających do osiągnięcia rozwoju intelektualnego, następnie omawia organizacje pracy w szkole, przedmioty nauczania, rozkład materiału naukowego i toki postępowania dydaktycznego, organizację nauki szkolnej: — plan nauczania — struktura lekcji, metody nauczania i formy ich realizacji, środki nauczania (nauka poglądowa, pojęciowa i słowna), pytania i odpowiedzi (elementy kontroli), zainteresowanie (atmosfera i przeżycie w nauczaniu)' .

Po opublikowaniu Zarysu dydaktyki w 1925 roku przygotował Sośnicki obszerne opracowanie Dydaktyka ogólna dla Encyklopedii Wychowania, gdzie zamieszczono je w drugim tomie, a także ogłoszono jako odbitkę w 1935 roku¹ .

Jest to zwarty tekst liczący 77 stron, składa się z trzech części: cele nauczania, środki nauczania i metody nauczania. W stosunku do publikacji z 1925 roku znacznie wzbogacił autor cele nauczania, natomiast w tekście o środkach przedstawia także formy kształcenia, zasady doboru treści, układ materiału programowego, tok nauki, organizacja nauczania i pomoce naukowe. Przedstawiając metody nauczania łączy je z zasadami, formami podającymi i poszukującymi, rodzajami uczenia się i organizowama pracy uczniów.

W Encyklopedii Wychowania zamieścił Sośnicki także inne opracowania dydaktyczne:    w tomie pierwszym Wychowanie intelektualne, w trzecim Ocenę pracy ucz~■■

nia. Encyklopedia Wychowania zawiera bogate treści dydaktyczne również innych autorów:    Ajdukiewicza Logiczne podstawy nauczania, Nawroczyńskiego Program

szkolny, Drozdowicz-Jurgielewiczowej Podstawowe zagadnienia dydaktyki dorosłych, Krahelskiej Dydaktykę nauki łącznej, Zagajewskiego Dydaktykę szkoły zawodo-wej oraz wartościowe prace pióra Falskiego, Hessena, Ziemnowicza, Grzegorzewskiej, Jaxy-Bykowskiego, Szyszkowskiego, Rowida i innych¹⁹. Publikacja ta powinna stanowić podstawowy materiał dla poznania osiągnięć i propozycji teorii kształcenia w okresie międzywojennym. My ograniczymy się tylko do charakterystyki poglądów Kazimierza Sośnickiego i ich dalszej kontynuacji w publikacjach powojennych. W 1948 roku opublikował nakładem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Dydaktykę ogólnaf, która zawierała wcześniejsze opracowania autora z Encyklope— dii Wychowania z pewnym ich wzbogaceniem, natomiast znacznie rozwinięte w treści i wzbogacone o nowe poglądy wydanie ukazało się w 1959 roku nakładem Ossolineum Jest to podstawowe w dydaktyce polskiej, obok Zasad nauczania

K. Sośnicki. Zarys dydaktyki, Lwów 1925.

K. Sośnicki, Dydaktyka ogólna, odbitka z Encyklopedii Wychowania, Warszawa 1935.

Encyklopedia Wychowania, Warszawa 1933-1939, Nasza Księgarnia, t. 1, część 1 i 2. Wychowanie, t. 2, Nauczanie, t. 3. Organizacja oświaty i wychowania.

" K. Sośnicki, Dydaktyka ogólna, Toruń 1948, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

¹¹ K. Sośnicki, Dydaktyka ogólna, Wrocław 1959, Ossolineum.