g
KAPITAŁ LUDZKI
Projekt „PI: Innowacyjny program rozwijający psychoedukacyjne kompetencje interpersonalne u uczniów klas IV-VI z terenów wiejskich, miejsko-wiejskich i miast do 25 tys. mieszkańców województwa wielkopolskiego", współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wstęp
O potrzebie dobrze przemyślanego programu wychowawczego w szkole nie trzeba nikogo przekonywać. Jako nauczyciele doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że środowisko szkolne odgrywa kluczową rolę w rozwoju psychospołecznym młodego człowieka, a odpowiednio przez nas realizowana praca wychowawcza może mieć istotny wpływ na wzmocnienie podstawowych kompetencji społecznych uczniów. Kim będą w przyszłości, jak sobie poradzą z wyzwaniami, które postawi przed nimi coraz szybciej modernizujące się otoczenie, czy będą potrafili skutecznie się komunikować z innymi, rozwiązywać konflikty, tworzyć dobrze prosperujące zespoły, kreatywnie rozwiązywać problemy i wreszcie - doceniać różnorodność oraz akceptować wielorakość punktów widzenia? Czy będą potrafili rozpoznać swoje mocne i słabe strony, zidentyfikować podstawowy katalog wartości, według których trzeba tworzyć własny kodeks postępowania? I wreszcie, czy będą umieli rozpoznawać i kontrolować swoje emocje, a dzięki temu lepiej funkcjonować w relacjach interpersonalnych? Rozwój osobisty to proces, któremu - jako wychowawcy - możemy nadać odpowiedni kształt, prowadząc naszych uczniów przez trudny labirynt emocji, relacji i autorefleksji.
Zaproponowane w tym rozdziale scenariusze zajęć wychowawczych zostały zaprojektowane specjalnie z myślą o uczniach klas IV-VI szkoły podstawowej, a więc dzieciach w wieku 9-12 lat. Ich podstawowym walorem jest zastosowanie najbardziej skutecznej metody w pracy z młodym człowiekiem, jaką jest nauka przez działanie i interakcje w grupie. Zawarte tu ćwiczenia nie tylko dają nauczycielom ważne narzędzie metodologiczne, ale także stanowią źródło dobrej zabawy dla dzieci. Warto też podkreślić, że ich selekcja na potrzeby niniejszej publikacji nie była przypadkowa. Jest to owoc wieloletniej pracy wychowawczej i psychologicznej autorów tego skryptu, którzy mogli wykorzystać swoje doświadczenie zdobyte podczas pracy w charakterze trenerów i instruktorów w wielu projektach i programach dla młodzieży. Dzięki temu niniejsze scenariusze mają wymiar bardzo praktyczny, dając nauczycielom proste narzędzie do wykorzystania podczas lekcji wychowawczej.
Każdy scenariusz składa się ze wstępu, w którym wskazane są konkretne kompetencje, będące przedmiotem zajęć, oraz opisu ćwiczeń i szacunkowego czasu potrzebnego na ich przeprowadzenie. Dodatkowo podana jest także instrukcja do ćwiczenia wraz z pytaniami podsumowującymi, które są ważnym elementem ewaluacyjnym każdych zajęć. Ponadto wszystkie ćwiczenia są uzupełnione o konieczne załączniki, komentarze oraz uwagi, które mają ułatwić nauczycielom przygotowanie do zajęć. Kolejność zaproponowanych scenariuszy też nie jest przypadkowa. Zajęcia są bowiem tak opracowane, aby w ich toku uczniowie mogli stopniowo rozwijać swoje kompetencje, zaczynając od radzenia sobie z emocjami, poprzez umiejętności komunikacji interpersonalnej, współpracy w grupie, organizacji i planowania oraz wspólnego