9157784600

58 A. Różańska

W ogrodach sadzono rośliny krajowe. We Włoszech były to przede wszystkim: cyprys, laur, mirt. sosna pinia. ostrokrzcw. bukszpan. Z roślin kwitnących uprawiano lilie, irysy, fiołki, róże, hiacynty, mieczyki, bratki, niezapominajki.

W ogrodzie renesansowym oprócz bogatej formy roślin występowały elementy małej architektur). Do nich zalicza się schody i rampy bogato zdobione rzeźbami, wazami, a nawet grotami. Wszelkiego rodzaju mury oporowe, towarzyszące tarasom. fontanny, baseny wodne oraz liczne kaskady wodne (tzw. formy stokowe) były również w bogatej oprawie rzeźbiarskiej. Rzeźba ogrodowa rzadko występowała jako forma samodzielna podkreślała głównie punkty kompozycji ogrodu. Zazwyczaj towarzyszyła architekturze.

-e-* o-

w e Włoszech, ojczyźnie odrodzenia, wykształciło się kilka typów ogrodów. Jednym z nich był ogród dziedzińcowy, którego kompozycja nawiązuje do antycznych ogrodów' perystylowych. Najczęściej niewielkich rozmiarów', na planie prostokąta lub kwadratu, otoczony był murem lub podcieniami arkadowymi i znajdował się tuż przy budynku mieszkalnym. Jednym z najbardziej znanych jest ogród dziedzińcowy Bramantego w Watykanie. Istniejące dwa budynki pałac watykański i Belweder, połączył Bramante za pomocą dw'óch rów noległych skrzydeł zabudowy Utworzyły one ściany boczne dziedzińca otwarte do środka i ozdobione loggiami. Ogród składał się z dwóch tarasów połączonych schodami z ozdobnym podestem i grotą. Na tarasach znajdowały się ozdobne partery z fontannami, rozmieszczone geometrycznie względem osi kompozycji. Od strony pałacu watykańskiego zakończeniem osi był półokrągły amfiteatr, a od strony Belwederu jego ogrodowa elewacja z wielką niszą pośrodku, zwieńczoną loggią (rysunek 31). Z niej otwierał się piękny w idok na miasto, ponieważ budynek Belwederu stał na niewielkim wzniesieniu. Podobną kompozycję miał ogród Vi!la Imperiale w Pesaro. ogród przy Palazzo del Te' w Mantui czy Villa Papa Giulio.

Inny typ ogrodu włoskiego to ogród kwaterowy. Zakładany był na płaskim terenie. Cała jego przestrzeń podzielona była na wiele jednakowej wielkości kwater, oddzielonych od siebie drogami krzyżującymi się pod kątem prostym. Kwater)' obsadzane były roślinami ozdobnymi i użytkowymi. Taki regularny, płaski, monotonny układ sprawiał, że ogród ten był mało urozmaicony. Doskonałym przykładem tego typu ogrodów' były ogrody na wzgórzu Kw'irynału. Villa Medici, ogród Boboli przy pałacu Pittieh we Florencji, Orti Famesiani w Rzymie, Villa Borghese (rysunek 32).

Viłla Medici usytuowana była przy starych murach rzymskich. Ogród tworzyły liczne regularne kwatery skomponowane na dwóch głównych osiach. Jedną z nich wyznaczał dom mieszkalny. Przed nim znajdował się obszerny plac z fontanną w środku, otoczony z jednej strony galerią antyków. Za placem znajdow ał się parter

architrend.pl