64 JERZY PARZYŃSKI
1. Za stosowaniem na salach sądowych wszystkich nowoczesnych środków masowej informacji (M F R Tv) wypowiedziało się — bądź bez jakichkolwiek zastrzeżeń bądź tylko z zastrzeżeniem, aby stosowanie ich dokonywane było bez zakłócania toku rozprawy i z zachowaniem wielostronnej wierności relacji — 26 opinii (A — 4, B — 14, C — 8).
2. Zdecydowany sprzeciw przeciwko stosowaniu wszystkich nowoczesnych środków masowej informacji — 4 opinie — (A — 0, B — 3, C — 1).
3) Stanowisko pośrednie (uznające celowość stosowania środków masowej informacji tylko w wyjątkowych okolicznościach, dopuszczalność korzystania jedynie z niektórych z nich — itp.) zajmuje 12 opinii (A — 4, B — 5, C — 3).
Z tym, że jeśli chodzi o stosowanie przez dziennikarzy tylko magnetofonu (M):
a. stanowisko pozytywne wyraża 38 opinii (A —8 , B — 19, C —-11),
b. stanowisko negatywne wyrażają 4 opinie (A — 0, B — 3, C — 1).
*
Również bardzo interesujące materiały wnioskowe można było zebrać z treści głosów, wypowiadających się w kwestii: czy dziennikarze powinni relacjonować również procesy cywilne.
Tu wyniki zaskakiwały wprost swą jednomyślnością. W grupie B na 24 udzielone tu wypowiedzi — 22 dały odpowiedź twierdzącą, a tylko 2 wyraziły pewne zastrzeżenia (ale nie negatywne stanowisko). Jeszcze wyraźniejsza zgodność poglądów panowała w tym przedmiocie w grupie C, gdzie na 13 wypowiedzi — padło 13 opinii pozytywnych; jest to o tyle ciekawe, że właśnie dziennikarze traktują — jak dotąd — tematykę tę na lamach swych gazet po macoszemu. Jedynie w grupie A panowały nieco większe wątpliwości wyrażone w 3 wypowiedziach na ogólną liczbę 8.
Nadmienić również warto, że przytłaczająca większość opiniodawców wypowiedziała się nie tylko za szerokim uwzględnieniem tego gatunku spraw i procesów w sprawozdawczości sądowej, ale i opatrzyła swe poglądy silnie argumentującym komentarzem, wskazującym na wysoką celowość społeczną tego rodzaju publikacji, wychowawczą rolę prawa cywilnego i jego popularyzacji.
Wydaje się nie ulegać wątpliwości, że uderzająca zgodność poglądów na relacjonowanie procesów cywilnych pozostaje w naszych badaniach w bliskim związku z wypowiadanymi wielokrotnie w poszczególnych opiniach poglądami o obecnej jednostroności publikacji prasowych, o nieproporcjonalnej przewadze tematyki karnej nad wszelką inną. Stwarza to w społeczeństwie fałszywy obraz wymiaru sprawiedliwości jedynie tylko, jako „karzącej ręki”, a nie tego, czym jest w istocie: regulatora całego szeregu zjawisk i wydarzeń występujących w społeczeństwie, wśród których konflikty prawno-cywilne są o wiele bardziej częste niż czyny przestępcze ścigane przez prawo karne.
*
Jak już nadmieniłem, nie leży ani w zamierzeniach, ani w możliwościach niniejszego artykułu przedstawienie pełnego stanu uzyskanych dotąd materiałów badawczych i nasuwających się stąd wniosków. Pragnęliśmy tylko zasygnalizować ogólną koncepcję i kierunki wstępnych prac nad