oparciu o jego koncepcje - wytyczne niem. polityki zagr.; zachęcał do ekspansji; przyznawał pierwszeństwo geografii - geografia kształtuje politykę;
Rudolf Kjellen - państwo jako struktura, w której rozwija się społeczeństwo, traktował państwo jako obiekt terytorialny; „Państwo jako forma życia”;
Karol Haushoffer - czasopismo „Zeszyty geograficzne” - 1924-44; używał terminu geopolityka i stworzył kierunek badań - geopolityka - uzasadniał rewizję granic; geopolityka - nauka partyjna; w 1933 r. - narodowa nauka społ.-polit. = geopolityka; „Marsz na Wschód” - Haushoffer przejął to hasło i zmienił jego znaczenie od Juliana Klaczko (Polak); Fritz Hesse - prawo rosnących przestrzeni, Niemcy muszą się rozrastać teryt. by być potęgą; determinizm geogr. - nurt badań przyznający geografii prymat w tworzeniu s.m.; położenie geogr. i klimat decydują o historii narodu; w nauce hitlerowskiej doszedł tu jeszcze element rasowy; celem państw faszystowskich było zdobywanie przestrzeni;
FRANCJA:
Napoleon - „polityka państwa tkwi w geografii”; badania:
Victor Cousin - prezentował determinizm, ale Francuzi nigdy nie poszli tak daleko jak Niemcy;
pismo „Herodot” - w 1982 r. zmiana nazwy na „Przegląd geogr. i geopolit.”;
WIELKA BRYTANIA:
Halford MacKinder - wpływ czynnika geogr. na s.m. przez pryzmat obszarów kluczowych; są obszary na ziemi, które jak opanujesz to będziesz panował nad światem; punkt strategiczny, z którego możesz atakować, ten punkt według niego to łącze Azji i Europy; uważał, że to Rosja stanie się wielkim imperium, bo to ona miała to łącze;
Huntington - wpływ klimatu na s.m.;
Wheeler - cykle klimatyczne; gdy cykl ciepły - rodzą się ludzie wybitni; gdy cykl zimny -nie rodzą się ludzie wielcy; złe warunki kształtują w ludziach hart, organizację, męstwo, odwagę;
rozwój nauki i techniki - weryfikacja wpływu czynnika geogr.;
II CZYNNIK MILITARNY
14