plik


2009-10-30 WykBad 4 Nowa teoria handlu Midzynarodowe Stosunki Gospodarcze, CE UW dr Leszek Wincenciak Problemy z teori H-O Paradoks Leontieffa Prby rozwizania paradoksu Rozszerzenia modelu H-O Podstawowe zaBo\enia modelu nie s w rzeczywisto[ci speBnione (identyczne technologie, doskonaBa konkurencja, wyrwnywanie si cen czynnikw produkcji) W rezultacie powstaje zjawisko brakujcego handlu (D. Trefler)  strumienie handlu przewidywane przez model H-O s mniejsze ni\ obserwowane w rzeczywisto[ci 1 2009-10-30 WykBad 4 Handel midzy- a wewntrzgaBziowy Pomiar handlu wewntrzgaBziowego Wyja[niania powstawania handlu wewntrzgaBziowego Zewntrzne i wewntrzne korzy[ci skali produkcji NiedoskonaBa konkurencja Model handlu z korzy[ciami skali produkcji i niedoskonaB konkurencja Wprowadzenie Modele tradycyjne zakBadaj, \e technologie produkcji charakteryzuj si staBymi przychodami skali produkcji Tymczasem w praktyce czsto mamy do czynienia z rosncymi przychodami skali produkcji (korzy[ciami skali produkcji): Podwojenie nakBadw skutkuje wikszym ni\ dwukrotnym wzrostem produkcji Zwikszanie produkcji powoduje spadek kosztu jednostkowego (kosztu przecitnego) produkcji 2 2009-10-30 Wprowadzenie Modele tradycyjne przewiduj przede wszystkim powstawanie wymiany midzygaBziowej miedzy krajami r\nicymi si midzy sob (posiadan technologi czy wyposa\eniem w czynniki produkcji) Tymczasem w praktyce wikszo[ handlu odbywa si midzy krajami do[ podobnymi do siebie (H" kraje OECD) i co wicej polega na wymienianiu si podobnymi dobrami handel wewntrzgaBziowy Wprowadzenie Nowa teoria handlu Prba wyja[nienia powstawania handlu wewntrzgaBziowego Uwzgldniaj istnienie IRS oraz niedoskonaBej konkurencji Bior tak\e pod uwag w wikszym stopniu stron popytow (w zasadzie ignorowan w modelach tradycyjnych) 3 2009-10-30 Handel midzygaBziowy W [wiecie bez Kraj obficie wyposa\ony w korzy[ci skali kapitaB produkcji wystpuje prosta wymiana Zagranica obficie wyposa\ona w ubraD za prac \ywno[ Je[li Kraj jest wzgldnie obficie wyposa\ony w kapitaB, specjalizuje si w produkcji dobra kapitaBointensywnego (ubraD) i eksportuje je do Zagranicy Je[li Zagranica jest wzgldnie obficie wyposa\ona w prac, specjalizuje si w produkcji dobra pracointensywnego (\ywno[ci) i eksportuje je do Kraju Handel wewntrzgaBziowy Kraj obficie wyposa\ony w kapitaB Zagranica obficie wyposa\ona w prac Je[li ubrania wytwarzane s w warunkach konkurencji monopolistycznej, oba kraje bd wytwarza zr\nicowane dobro: Kraj bdzie eksporterem netto ubraD, a Zagranica importerem netto ZaB\my, \e w produkcji ubraD mamy konkurencj monopolistyczn (r\ne odmiany) + IRS Poniewa\ du\e rynki s teraz po\dane: Kraj eksportuje ubrania i Zagranica eksportuje ubrania: powstaje handel wewntrzgaBziowy Je[li Kraj jest obficie wyposa\ony w kapitaB, ma przewag komparatywn w produkcji ubraD. Bdzie zatem eksportowaB ubraD wicej ni\ wyniesie jego import 4 2009-10-30 Handel wewntrzgaBziowy Handel wewntrzgaBziowy to jednoczesny eksport i import produktw nale\cych do tej samej gaBzi, np. Niemcy eksportuj do Francji Volkswageny a importuj z Francji Renaulty Jak mierzy handel wewntrzgaBziowy? Indeks Grubela-Lloyda (GL) Indeks Grubela-Lloyda xi  eksport towarw wytwarzanych w gaBzi i mi  import towarw wytwarzanych w gaBzi i Przyjmuje warto[ci z przedziaBu [0, 1] GL = 0, gdy w danej gaBzi wystpuje tylko eksport albo tylko import GL = 1, gdy w danej gaBzi warto[ eksportu rwna si warto[ci importu Pokazuje jaki procent handlu ma charakter wewntrzgaBziowy 5 2009-10-30 Indeks GL: problem agregacji danych GaBz produkcji import eksport |eksport-import| (import+eksport) pomidory 550 50 500 600 ogrki 100 250 150 350 jabBka 300 350 50 650 [liwki 200 150 50 350 pszenica 500 800 300 1300 Mercedesy 0 100 100 100 Fiaty 250 0 250 250 SUMA 1400 3600 Indeks GL 0.61 GaBz produkcji import eksport |eksport-import| (import+eksport) warzywa 650 300 350 950 owoce 500 500 0 1000 zbo\e 500 800 300 1300 samochody 250 100 150 350 SUMA 800 3600 Indeks GL 0.78 Zr\nicowanie wskaznika GL Table 10.2 Intra-industry trade, GL-index manufacturing sector 1995 (3-digit level, %) Country World OECD 22 NAFTA East Asia Dev. Latin America Australia 36.6 17.5 16.0 39.2 41.6 Bangladesh 10.0 3.5 1.7 3.4 8.0 Chile 25.7 10.1 11.5 3.6 47.8 France 83.5 86.7 62.7 38.7 22.9 Germany 75.3 80.1 61.2 36.2 22.8 Japan 42.3 47.6 45.7 36.1 7.0 Malaysia 60.4 48.5 57.9 75.0 10.4 Hong Kong 28.4 20.2 25.2 19.9 13.6 UK 85.4 84.0 72.5 46.6 38.6 USA 71.7 74.0 73.5 41.4 66.0 Source: NAPES website, http://napes.anu.edu.au/ 6 2009-10-30 Handel wewntrzgaBziowy Polski Indeks Grubela-Lloyda handlu wewntrzgaBziowego Polski 0.700 0.650 0.600 0.550 CEEC OECD 0.500 UE15 GER 0.450 WORLD 0.400 0.350 0.300 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Uwaga: Indeks Grubela-Lloyda policzono dla 173 grup produktowych w klasyfikacji HS na poziomie 3 cyfrowym Przyczyny powstawania handlu wewntrzgaBziowego: wnioski z modeli Konkurencja monopolistyczna (wiele odmian tego samego dobra) Korzy[ci skali produkcji (wikszy rynek zbytu ni\sze koszty przecitne) Najnowsze badania (Melitz, 2003) akcentuj rol produktywno[ci Upodobania konsumentw (liczba odmian ma znaczenie): ZamiBowanie do r\norodno[ci (koncepcja Dixita-Stiglitza) Idealny produkt (koncepcja Lancastera) 7 2009-10-30 Korzy[ci skali produkcji Korzy[ci skali oznaczaj, \e wiksze firmy lub wiksze gaBzie przemysBu (grupujce wiksz liczb firm) s bardziej wydajne Zewntrzne efekty skali produkcji: koszt na jednostk produktu zale\y od wielko[ci gaBzi Wewntrzne efekty skali produkcji: koszt na jednostk produktu zale\y od wielko[ci firmy rola kosztw staBych Zewntrzne korzy[ci skali produkcji Korzy[ci skali oznaczaj, \e kraj, ktry dysponuje wikszym przemysBem wytwarzajcym dane dobro, bdzie wytwarzaB to dobro (czy usBug) przy ni\szym koszcie Zewntrzne korzy[ci skali powstaj z kilu powodw: Wyspecjalizowany sprzt czy usBugi, ktry jest potrzebny w danej gaBzi dostarczany jest tylko, je[li przemysB jest du\y i skoncentrowany PrzykBad: Dolina Krzemowa w Kalifornii: firmy wytwarzajce chipy komputerowe s obsBugiwane przez inne firmy, ktre produkuj maszyny do produkcji chipw komputerowych Maszyny s taDsze i bardziej dostpne w Dolnie Krzemowej ni\ w innych miejscach 8 2009-10-30 Zewntrzne korzy[ci skali produkcji Koncentracja siBy roboczej: du\y i skoncentrowany przemysB mo\e przyciga okre[lone grupy pracownikw, obni\ajc koszty ich rekrutacji i zatrudnienia Dyfuzja technologii: pracownicy r\nych firm mog Batwiej dzieli si pomysBami i generowa korzy[ci dla wszystkich firm w danym sektorze (pozytywne efekty zewntrzne) Zewntrzne korzy[ci skali produkcji Zewntrzne korzy[ci skali produkcji mog zale\e tak\e od skumulowanej wielko[ci produkcji w czasie Dynamiczne zewntrzne korzy[ci skali produkcji istniej wtedy, gdy koszt przecitny spada wraz z zwikszaniem si produktu skumulowanego w czasie Dynamiczne przychody skali produkcji mog si pojawi wtedy, gdy koszty produkcji zale\ od akumulacji wiedzy i do[wiadczenia, ktre z kolei zale\ od rozwoju procesu produkcji (learning by doing) 9 2009-10-30 Konkurencja monopolistyczna Konkurencja monopolistyczna to model konkurencji niedoskonaBej, gdzie: Firma wytwarza swj produkt, odr\nialny od produktw innych producentw Firm jest na tyle du\o, i\ ka\da mo\e ignorowa wpByw, jaki wywrze zmiana ceny jej produktu na ceny produktw konkurentw; w obrbie rynku swojej odmiany firma mo\e zachowywa si jak monopolista Mo\na si zatem spodziewa, \e w konkurencji monopolistycznej: Firma sprzedaje tym wicej, im wiksza jest caBkowita sprzeda\ danej gaBzi rynku i im wy\szej ceny za\daj konkurenci, Firma sprzedaje mniej, im wicej firm dziaBa na rynku i im wy\sza jest cena jej odmiany produktu Model konkurencji monopolistycznej ZaBo\enia: Obserwujemy pewn gaBz przemysBu, gdzie istnieje konkurencja monopolistyczna Wystpuje n firm: ka\da produkuje swoj odmian dobra Firmy konkuruj ze sob cenowo, ka\da ustala swoj cen, biorc ceny konkurentw za dane Wszystkie firmy s identyczne pod wzgldem kosztw Wystpuj korzy[ci skali produkcji Mamy do czynienia z funkcj u\yteczno[ci charakteryzujc si zamiBowaniem do r\norodno[ci 10 2009-10-30 Strona popytowa modelu: popyt na odmian konkretnej firmy Q = S[1/n  b(P  P )] Q to wielko[ sprzeda\y danej firmy (czyli to informacja, ile konsumenci chc kupi odmiany dobra danej firmy) S to pojemno[ rynku (informacja, jak ilo[ dbr w ogle chc kupi konsumenci, zakBadamy, \e jest staBa) n to liczba firm dziaBajcych na danym rynku b to jest parametr, pokazujcy wra\liwo[ popytu na dan odmian wzgldem ceny ustalonej przez dan firm P to cena jakiej \da badana firma P to [rednia cena \dna przez konkurencj Kiedy wszystkie firmy s identyczne, to P = P , a zatem Q = S/n Strona poda\owa: koszty produkcji ZakBadamy, \e funkcja kosztu caBkowitego ma posta: TC = F + cQ A zatem koszt przecitny wyglda tak: TC F nF AC = = + c = + c Krzywa CC Q Q S Zwizek midzy n a AC: Im wicej firm, tym wy\sze AC, poniewa\ udziaBy ka\dej z firm w rynku s mniejsze Zwizek midzy S a AC: Im wikszy rynek (S), tym ni\sze AC z powodu wzrostu sprzeda\y ka\dej z firm 11 2009-10-30 Rwnowaga w modelu Co wiemy? Jaki jest koszt staBy (F) i zmienny (c) Jaka jest pojemno[ rynku (S) Jaka jest wra\liwo[ popytu na dan odmian na jej cen (b) Czego nie wiemy? Ile firm (odmian) dziaBa na rynku Po jakiej cenie bd sprzedawa swoje odmiany Dwa warunki rwnowagi: Warunek rwnowagi firmy: maksymalizacja zysku (MR = MC) Warunek swobody wej[cia i wyj[cia z gaBzi: warunek zerowego zysku: AC = P Rwnowaga firmy Maksymalizacja zysku: Zapiszmy funkcj zysku: (P) = PQ -TC (P) = PS[1 - b(P - P')]- F - cS[1 - b(P - P')] n n S cS (P) = -bS (P2 ) + P( + bSP'+cSb) - (F + + cSbP') n n 12 2009-10-30 WBasno[ci paraboli  przypomnienie y = ax2 + bx + c (P) b ymax dla x = - 2a  = a1P2 + a2P + a3 max a2 max dla P = - 2a1 P* P Rwnowaga firmy Zysk firmy jest zatem najwikszy, gdy firma ustali cen: S + bSP '+cSb n 1 1 P = = ( + P'+c) 2 nb 2bS W rwnowadze wszystkie firmy ustalaj takie same ceny, zatem P = P 1 P = + c nb 13 2009-10-30 Rwnowaga firmy 1 P = + c Krzywa PP nb Im wicej firm dziaBa w gaBzi, tym ni\sza jest cena, ktrej \da ka\da z firm, poniewa\ silniejsza jest konkurencja midzy nimi Rwnowaga w gaBzi Rwnowaga w gaBzi w dBugim okresie osigana jest wtedy, gdy nadzwyczajne zyski spadaj do zera  gdyby zyski byBy dodatnie, zachcaBoby to nowe firmy do wchodzenia na rynek, gdyby wystpowaBy straty, wwczas firmy wychodziByby z rynku W rwnowadze zatem zyski s zerowe, co oznacza, \e cena (P) jest na poziomie kosztu przecitnego (AC) Graficznie: punkt rwnowagi to przecicie linii CC z lini PP 14 2009-10-30 Rwnowaga nF CC AC = + c S p1 AC3 E p*=AC* AC1 p3 1 PP P = + c C nb n1 n* n3 n Handel w modelu konkurencji monopolistycznej Wyobrazmy sobie, \e istniej obok siebie dwa kraje, w ktrych konsumenci kupuj r\ne odmiany pewnego dobra W obu krajach dziaBaj opisane w modelu mechanizmy Pocztkowo rynki s rozdzielone Dopuszczamy mo\liwo[ wymiany W jzyku tego modelu oznacza to zwikszenie si pojemno[ci rynku: zamiast dwch rynkw, gdzie pojemno[ rynku wynosiBa odpowiednio S1 i S2, mamy jeden wsplny rynek, gdzie S = S1 + S2 15 2009-10-30 Skutki handlu Handel zwiksza rozmiary rynku, a zatem powoduje spadek kosztw przecitnych Sprzeda\ w gaBzi ro[nie, co zmniejsza koszty przecitne: AC = F(n/S) + c Zmniejszenie si kosztw przecitnych powoduje, \e rwnie\ cena konsumowanych dbr maleje Handel jednocze[nie zwiksza r\norodno[ dbr dostpnych dla konsumentw efekt zamiBowania do r\norodno[ci (love for variety) Skutki otwarcia na handel dla rwnowagi CC1 CC2 E1 p1 E2 p2 PP C n1 n2 n 16 2009-10-30 Analityczne rozwizanie modelu Krzywa CC: AC = (nF/S) + c Krzywa PP: P = c + (1/nb) A zatem rwnanie, ktrego rozwizanie pozwala ustali n oraz P: S n = Fb S Q = n 1 p = c + nb Model konkurencji monopolistycznej: przykBad Hipotetyczny przykBad korzy[ci z handlu w gaBzi, gdzie mamy do czynienia z konkurencj monopolistyczn Rynek krajowy Rynek Rynek przed krajowy po zintegrowany otwarciem na otwarciu na po otwarciu na handel handel handel Pojemno[ rynku 900 000 1 600 000 2 500 000 Liczba firm 6 8 10 Sprzeda\ firmy 150 000 200 000 250 000 Przecitny koszt 10 000 8 750 8 000 Cena 10 000 8 750 8 000 17 2009-10-30 Podsumowanie Korzy[ci skali produkcji, to sytuacji, w ktrej wzrostowi produkcji towarzyszy spadek kosztu przecitnego produkcji Zewntrzne korzy[ci skali odnosz si do wielko[ci produkcji caBego przemysBu, za[ wewntrzne korzy[ci skali do wielko[ci produkcji pojedynczej firmy W sytuacji konkurencji monopolistycznej, ka\da firma ma pewn siB monopolistyczn (z uwagi na zr\nicowanie produktu), ale musi konkurowa z innymi firmami, ktrych ceny postrzega jako nie ulegajce zmianom na skutej jej dziaBaD Podsumowanie Konkurencja monopolistyczna pozwala na odniesienie korzy[ci z handlu na skutek ni\szych cen i kosztw, a tak\e na skutek wikszego wyboru konsumenta W modelu konkurencji monopolistycznej mo\emy wyja[ni powstawanie handlu wewntrzgaBziowego Lokalizacja firm w warunkach handlu jest trudna do okre[lenia, ale kraje z podobnym wyposa\eniem w czynniki produkcji podejm wymian wewntrzgaBziow 18

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
msg? wyklad
MSG wykład nr 6
msg? wyklad
Sieci komputerowe wyklady dr Furtak
Wykład 05 Opadanie i fluidyzacja
WYKŁAD 1 Wprowadzenie do biotechnologii farmaceutycznej

więcej podobnych podstron