192 Wfstle - Opracowanie
Haneczka - Jej pierwowzorem jest Anna Rydlówna.
Ojciec - rozsądny, realnie patrzący na świat chłop. Wydał córki za mąż za .panów z miasta".
Dziad - symbol chłopskiej nędzy, wspomina rabację galicyjską.
Nos—jego pierwowzorem są Tadeusz Noskowski, Stanisław Czajkowski i Stanisław Przybyszewski; znudzony, apatyczny gość weselny, reprezentant dekadentyzmu, nihilizmu. pasjonat alkoholu, muzyki Szopena, wyznawca kultu sztuki.
Ksiądz - pochodzący z ludu pleban, wyobcowany ze środowiska ze względu na sprawowaną funkcję.
Żyd - karczmarz, gość weselny, sceptycznie oceniający sojusz pańskochłopski.
Isia - mała córka Gospodarzy, patrzy na chochola jak na śmieć, wygania go z chaty.
Marysia, Kasia, Kuba, Wojtek, Staszek - młodzi wiejscy goście weselni.
Chochoł - postać zaproszona na wesele przez Rachelę. Zapowiada przybycie tajemniczych, wizyjnych gości oraz reżyseruje zakończenie widowiska: przygrywa wcselnikom na patykach jak na skrzypcach.
Widmo - zjawa zmarłego narzeczonego Marysi Mikołajczykówny. znajomego Tetmajera - malarza Stanisława de Laveaux. Ukazuje się Marysi.
Stańczyk - nadworny błazen zygmuntowskiego dworu. Stanisław Gąska, doradca królów, symbol narodowej mądrości, również patron galicyjskich konserwatystów (Stańczyków). Ukazuje się Dziennikarzowi.
Rycerz — jego pierwowzorem jest Zawisza Czarny z Garbowa. który zasłynął wielkim bohaterstwem w bitwie pod Grunwaldem (prawdopodobnie obronił polski sztandar). Ukazuje się Poecie.
Hetman - współzałożyciel konfederacji magnackiej - Targowicy (1792). która doprowadziła do rozbiorów i niewoli Polski. Towarzyszy mu chór diabłów-oficerów rosyjskich. Ukazuje się Panu Młodemu.
Upiór - zjawa Jakuba Szeli. przywódcy rabacji chłopskiej z 1846 r. wymierzonej przeciw szlachcie. Ukazuje się Dziadowi.
Wemyhora - półlegendarny Kozak, wróżbita, bohater ukraiński, zapowiada odrodzenie Polski. Ukazuje się Gospodarzowi, wydaje rozkazy: .Roześlesz wici". .Zgromadzisz lud przed kościołem", .Zwołasz sejmowe stany', wręcza mu złoty róg.
Akt I
W bronowickiej chacie rozmawiają i wspólnie bawią się krakowscy inteligenci i tutejsi chłopi. Podejmują tematy ważne (narodowe) i codzienne (zabawa).
1. Czepiec pyta o aktualną sytuację na święcie, jego zainteresowanie polityką lekceważy Dziennikarz, marzący o sielankowej polskiej wsi.
2. Radczyni w rozmowie z Kliminą wyraża niewiarę w możliwość porozumienia chłopów i szlachty.
3. Zosia i Haneczka radośnie tańczą z drużbami. Radczyni krytykuje ich zachowanie, ostrzega dziewczęta przed chłopską porywczością.
4. Ksiądz narzeka na swoje wyobcowanie ze środowiska, troszczy się o przyszłość młodych.
5. Poeta flirtuje z pannami, a Maryna mistrzowsko demaskuje jego postawę.
6. Pan Młody zachwyca się urodą żony. a radząc jej. by zdjęła ciasne buty. zdradza swoją nieznajomość wiejskich obyczajów (motyw chłopomanii).
7. Weselnicy rozmawiają o:
-modernizmie, współczesnej literaturze, nastrojach epoki (Pan Młody. Poeta. Gospodarz).
- stosunkach polsko-żydowskich, pięknie wiejskiego krajobrazu i sile chłopów (Pan Młody i Rachela),
- porywach serca (Zosia i Haneczka rozmawiają o nieszczęśliwej miłości).
- sojuszu chłopsko-inteligenckim. o powstaniu narodowym (Poeta i Gospodarz).
8. Na wesele przybywa córka karczmarza. Rachela. Porównuje bronowicką chatę do arki. zachwyca się jej barwnością i .rozśpiewaniem', dostrzega jej baśniowość.
9. Weselnicy rozmawiają o:
- literaturze i polskiej mentalności, ówczesnej sztuce (aluzja do dramatu Zawisza Czarny Kazimierza Przerwy-Tetmajcra. drwiny Gospodarza ze sztuczności i patosu młodopolskiej literatury).
- polskich wadach (uleganie złudzeniom, marzycielstwo, brak realizmu), sile ludu. jego Piastowskim pochodzeniu, gotowości do powstania (Czepiec), rabacji galicyjskiej (Dziad).
- chłopomanii (Radczyni krytykuje sztuczność postawy Pana Młodego, nie wierzy w szczęście małżeńskie inteligenta i chłopki).
- interesach (Żyd i Ksiądz), o krakowskich pannach, które .eheom ” drużbów.
10. Żyd porównuje bronowicką zabawę do szopki (jest to aluzja Żyda do rzeczywistego charakteru spotkania inteligencji i chłopstwa), a Jasiek marzy o majątku, o budowie pańskiego dworu.
11. Rachela, dostrzegając w słomianym chochole z ogrodu symbol odrodzenia, inicjuje baśniowe wydarzenia aktu II. Poeta prosi Pannę Młodą i Pana Młodego o zaproszenie .tych. których bieda. Piekło dręczy'.
12. Poeta i Państwo Młodzi zapraszają na wesele chochoła stojącego w sadzie i proszą go o sprowadzenie, kogo tylko chce.
Akt II
1. Gospodyni próbuje położyć spać córeczkę. Isię. która koniecznie chce obejrzeć .cepiny". Dziecko dostrzega chochoła, wygania go na pole.
2. Pojawiają się postaci fantastyczne: