Metody analizy (...) Opracował: dr Adam Kucharski
Przykład 8
Ponownie sięgnijmy do Biuletynu Statystycznego nr 7/2008. Wykorzystamy zawarte w tablicy 21 (Aktywa krajowe i zagraniczne) dane na temat zadłużenia netto instytucji rządowych szczebla centralnego. Wyznaczymy dla nich parametry liniowej funkcji trendu.
Tabela 12: Wyznaczanie parametrów trendu liniowego
Okres |
Zadłużenie [mld zł] |
Numer okresu t |
t-t |
(t -1)»< |
(t-t)2 |
2007 IX |
58,933 |
1 |
-4,5 |
-265,199 |
20,25 |
2007 X |
60,230 |
2 |
-3,5 |
-210,805 |
12,25 |
2007 XI |
55,503 |
3 |
-2,5 |
-138,758 |
6,25 |
2007 XII |
61,939 |
4 |
-1,5 |
-92,909 |
2,25 |
2008 I |
58,961 |
5 |
-0,5 |
-29,481 |
0,25 |
2008 II |
66,757 |
6 |
0,5 |
33,379 |
0,25 |
2008 III |
68,132 |
7 |
1,5 |
102,198 |
2,25 |
2008 IV |
67,844 |
8 |
2,5 |
169,610 |
6,25 |
2008 V |
69,913 |
9 |
3,5 |
244,696 |
12,25 |
2008 VI |
75,538 |
10 |
4,5 |
339,921 |
20,25 |
Suma |
152,652 |
82,5 |
źródło: obliczenia własne na podst. BS GUS nr 07/2008
Parametry równania linii trendu:
152 652
P = ’ = 1,85 a = 64,38 - 1,85 • 5,5 = 54,2
82,5
Gotowe równanie:
yt = 54,2 + 1,85* (11)
„Daszek” nad symbolem zmiennej objaśnianej informuje, że mamy do czynienia nie z wartością rzeczywistą a teoretyczną, wyznaczoną na podstawie równania 11.
Interpretacja parametrów jest następująca:
• z okresu na okres zadłużenie netto instytucji centralnych wzrastało średnio o 1,85 mld zł;
• niezależny od upływu czasu, stały poziom tego zadłużenia wynosił w badanym okresie 54,2 mld zł.
Graficzna prezentacja linii trendu znalazła się na wykresie zamieszczonym na rysunku 7. Analizując zachowanie się szeregu stwierdzamy, że liniowa postać funkcji trendu dobrze sprawdza się w tym przypadku. Dopasowanie modelu do danych rzeczywistych sprawdza się przy pomocy współczynnika determinacji (R2):
R2 = -= 1 - - (12)
19 z 32