Wykłady: Metody i techniki badan środowisk wychowawczych. Opracowanie dr M. Herzberg, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Zmienne „są próbą uszczegółowienia głównego ich przedmiotu, czyli problemów badawczych, jakie zamierza się rozwiązać, i hipotez roboczych, jakie pragnie się potwierdzić lub odrzucić" mwcm,2007.s. 139).
„Zmienna jest właściwością, która przybiera różne
wartości" (Kerlinger. 1986za: Bański, 2003,5.184).
Zmienna zależna (Y) to zmienna, która jest przedmiotem naszego badania i której związki z innymi zmiennymi chcemy określić lub wyjaśnić. Natomiast zmienne, od których ona zależy i które na nią oddziałują, to zmienne niezależne (X) (Brzeziński,
1978, s. 24).
Przykład: badamy poziom kultury rodzin robotniczych; przyjęliśmy zmienne: wydatki na „życie kulturalne" (zmienna ???) i poziom dochodów (zmienna ???).