6317101098

BIOPRODUKTY - POZYSKIWANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI ŻYWNOŚCI

Pyłek kwiatowy - samo zdrowie

Pszczelarstwo jest jedną z najintensywniej rozwijających się dziedzin gospodarki człowieka. Spośród całego świata owadów, z którymi człowiek ma do czynienia, pszczoły należą do tych, które są wykorzystywane przez niego bardzo wszechstronnie. Od pszczół uzyskuje się między innymi: miód, pyłek kwiatowy, propolis, pierzgę. Elementarnym składnikiem pożywienia pszczół jest pyłek kwiatowy, będący produktem niezbędnym do życia, tj.: do spełniania różnych funkcji życiowych, a przede wszystkim do odżywiania larw. Rodzina pszczela zużywa go rocznie 30-50 kg. Człowiek jest w stanie pobrać dla swoich potrzeb zaledwie 1-3 kg od jednej rodziny pszczelej .Pyłek kwiatowy może pochodzić z roślin wiatropylnych lub owadopylnych. Pszczoły zbierają z kwiatów nie tylko nektar, ale także właśnie pyłek, który przygotowują do przechowywania w komórkach plastra, ubijając go w celu zabezpieczenia przed dostępem powietrza. Zostaje on zalany miodem i zasklepiony woskiem. W warunkach beztlenowych następuje proces fermentacji mlekowej trwającej 7 dni. Ta postać zakonserwowanego pyłku nosi nazwę pierzgi. W trakcie fermentacji białka pyłku ulegają rozpadowi do peptydów i aminokwasów. W wyniku tego procesu zawartość tych związków w pierzdze wzrasta o około 20% w stosunku do produktu wyjściowego. Pierzga ma silniejsze działanie lecznicze niż pyłek kwiatowy' i aby uzyskać ten sam efekt wystarczy przyjmować 30 g pierzgi przez miesiąc, natomiast 30 g pyłku należy przyjmować przez trzy' miesiące [Banaszak, 1993; Da-Rong i in., 2006, Majewska, Trzanek, 2009].

Pyłek kwiatowy' stanowi zbiór męskich komórek rozrodczych, tworzących się w pylnikach kwiatowych. Na powierzchni ziaren pyłku roślin owadopylnych tworzą się różnego rodzaju urzeźbienia, wyrostki i wgłębienia, ułatwiające ich przyklejanie się do ciała ow adów'. Na jego pow ierzchni znajdują się też pory i bruzdy, przez które przerasta lagiewka pyłkowa, podczas kiełkowania na znamieniu słupka. Aby przynieść do ula 15 mg pyłku, pszczoła musi odwiedzić 80 kwiatów. Każda roślina wytwarza inny charakterystyczny dla niej pyłek. Aby zwiększyć szansę na zapłodnienie, rośliny produkują pyłek w bardzo dużych ilościach. 1 gram pyłku może zawierać do 300 000 ziaren. Pszczoły formują pyłek w postaci obnóży. Para obnóży waży ok. 12-20 mg. Do gromadzenia i przenoszenia pyłku pszczołom służą koszyczki, które znajdują się na zewnętrznej stronie goleni trzeciej pary obnóży. Powierzchnia goleni jest lekko wklęsła i nieowlosiona, jedynie w środkowej części występują 2-3 szczecinki. Na brzegach znajduje się rząd włosków pochylonych ku środkowi. W powstałej w ten sposób komorze owady gromadzą zebrany pyłek. Naturalna lepkość ziaren, wzbogacona śliną pszczoły powoduje, że pyłek tworzy kulkę. Szczecinki zapobiegają przesuwaniu się jej w pszczelich koszyczkach, a włoski uniemożliwiają jej wypadnięcie. Pyłek, w zależności od odwiedzanych przez pszczoły kwiatów, daje obnóża o kolorze charakterystycznym dla danej rośliny, np. z jabłoni - jasnoszary, a z czereśni -brązowoczerwony. Ma on również zróżnicowany skład, który zależy od rośliny z której pochodzi, urodzajności i wilgotności gleby oraz od warunków' atmosferycznych panujących w okresie formowania się i dojrzewania pylników. To od gatunku rośliny, z której pszczoły zbierają nektar, a co za tym idzie również rodzaju pyłku zależy skład miodu. W pyłku pszczelim stwierdzono występowanie: białka od 25 do 50%, węglowodanów od 15 do 35%, tłuszczów od 2 do 7%, kwasów nukleinowych od 0,3 do 3%, flawonoidów od 2 do 4%, popiołu od 3 do 5% oraz stosunkowo dużej ilości błonnika wynosząca około 6-7%