Jerzy Rokita 13
Wybory strategiczne mające długoterminowe konsekwencje obciążone dużym ryzykiem czyli tzw. trwałe wybory znajdują się w sytuacji cechującej się:
■ brakiem możliwości skontrolowania a priori trafności prognoz i budowanych na ich podstawie scenariuszy
■ losowym charakterem zdarzeń (brakiem ich powtarzalności, logiczności ich ciągu).
Istnieje wyraźny konflikt między pewnością, lub dużym prawdopodobieństwem przyszłych zdarzeń a ich nieokreślonością i niepewnością. Organizacje radzą sobie z nim poprzez stosowanie następującej zasady: im większa niepewność (więc i ryzyko), tym wyższy szczebel decyzyjny ma prawo do podejmowania określonych decyzji, (czyli że wyższe szczeble zarządzają strategiczną niepewnością, a niższe szczeble odpowiadają za zarządzanie operacyjną rzeczywistością).
Równocześnie jednak wyższe szczeble odpowiadają niestety także za krótkoterminową efektywność co powoduje, że zamiast zajmować się tworzeniem opcjonalnych wariantów długoterminowego radzenia sobie z niepewnością zajmują się także, a niekiedy głównie „krótkimi horyzontami czasu". W ten sposób podkopywana jest koncepcja jednostek biznesowych, które powinny samodzielnie decydować o wynikach prowadzonych przez nie biznesów.
Podsumowując - istnieje problem pogodzenia najlepszego zwrotu zainwestowanego i wykorzystywanego kapitału a związanym z nim ryzykiem. Innymi słowy - chodzi tu o efekty uzyskiwane w rezultacie tzw. trwałych wyborów (sukces) a wysokim ryzykiem poniesienia porażki będącej rezultatem dążenia do uzyskania sukcesu.
M.E. Raynor1 wprowadza w związku z tym pojęcie zasady wymaganej niepewności. Polega ona na tym, że centrala korporacji odpowiada za zarządzanie niepewnością (duży horyzont czasu) a jedynie menedżerowie operacyjni odpowiadają za osiąganie wyników z realizacji trwałych wyborów. Krytycznym narzędziem przy stosowaniu tej zasady jest strategiczna elastyczność będąca podejściem służącym do:
■ identyfikowania niepewności,
■ rozwijania opcji strategicznych, które powinny minimalizować ryzyko i (lub) umożliwić wykorzystanie szans.
M.E. Raynor, Paradoks strategii, Wyd. Studio Emka, Warszawa 2008.