3197489149

Jerzy Rokita 9

Rozdział 1.

Ekologiczny nurt zarządzania strategicznego

1. Rola metafor w badaniach zachowań organizacji

Stosowanie metafor w opisywaniu otaczającej nas rzeczywistości jest rezultatem naszego sposobu postrzegania jej i rozumienia. Złożoność tej rzeczywistości, jej niejednoznaczność powodują, że wybieramy pewien jej fragment, który rozumiemy i dobrze interpretujemy i za jego pomocą pragniemy zrozumieć, zbadać, ocenić inny fragment tej rzeczywistości. Takie założenie dotyczące sposobu postrzegania rzeczywistości powoduje, że pewne zdarzenia ważne ze względu na zainteresowania badacza możemy rozpatrywać za pomocą metafor na pozór odległych od tej rzeczywistości (np. metafory: motyla, żaby, krajobrazu itp.). Same organizaq'e możemy traktować tak jak gdyby były czymś innym niż są w rzeczywistości (np. maszyną, żywym organizmem, kulturą). Metafory powszechnie akceptowane przez badaczy są uznawane za paradygmaty.

Koncepqa ekosystemu biznesu lokuje niniejsze rozważania w obszarze paradygmatu biologicznego, który w polskiej literaturze jest słabo opisany. W tym ujęciu teoria organizaq'i stała się swego rodzaju biologią. Wzajemne relaqe między organizaqami, komórkami, ich rodzajami oraz ich środowiskiem porównuje się z relacjami między ludźmi, grupami, organizaqami, populaqami organizaq'i oraz ekologią społeczną. Przypomnijmy, że metafora mechanistyczna powodowała, że teoria została skierowana ku relaqom między celami, strukturami, wydajnością. Metafora biologiczna natomiast kieruje naszą uwagę na problemy przetrwania i rozwoju, stosunków z otoczeniem oraz efektywność. Cele struktury, wydajność zostały podporządkowane biologii. Początki takiego podejścia są, moim zdaniem, bardzo odległe, gdyż sięgają badań Eltona Mayo, a następnie całej plejady badaczy zajmujących się teoriami motywaqi i partycypaqi w zarządzaniu.