16 Ekologiczny nurt zarządzania strategicznego
Wykorzystanie metafory ekologicznej w zarządzaniu strategicznym jest ciągle bardzo korzystne, szczególnie gdy idzie o badania zjawiska koewoluq'i1.
Żywotność organizacji określona jest terminem „fittnes". Termin ten użyty przez Hammana i Freemana2 wykorzystuje metaforę biologiczną. Fittnes oznacza stopień, w którym genotyp samodzielnie odtwarza się w obrębie danej generacji. Fittnes w perspektywie ekologii organi-zaq'i nie jest definiowany explidte. Problemem jest jak transponować do nauk o zarządzaniu definiqe stosowane w naukach przyrodniczych, szczególnie wówczas, gdy nie są one dobrze zdefiniowane w tych naukach (w tym przypadku w biologii). Dlatego nie definiuję tego pojęcia.
Maksymalizacja funkcji fittnes może być rozpatrywana jako analogia do maksymalizacji funkcji użyteczności w naukach ekonomicznych, a więc i w zarządzaniu. Ekologia organizacji opiera się na darwinowskiej naturalnej selekq'i gatunków (w tym przypadku - organizaq'i), które adaptują się do ich otoczenia. W wyniku tego wzrasta ich żywotność i rośnie prawdopodobieństwo przeżycia tej i macierzystej generacji.
Ekologia organizaqi opiera się na twierdzeniu o ograniczonej dostępności zasobów. Jest to zresztą kluczowe założenie ekonomii. Tradycyjna analiza strategiczna opiera się na koncepqi sektora traktowanego jako pewna całość (problem atrakcyjności sektora dla firm będących w nim i zamierzających „wejść" do niego). Ekologia organizaqi twierdzi, że decydującą rolę odgrywa sytuaq'a wewnątrz sektora, a dokładniej jego struktura. Niekorzystny sektor może być atrakcyjny mimo, że dominują w nim firmy z dużym udziałem rynkowym. Zauważmy, że klasyczna analiza traktuje taki sektor jako nieatrakcyjny dla potencjalnych „wchodzących" do niego.
Ekologia populacji zwraca uwagę na możliwą sytuaq'ę mniejszych firm w sektorach zdominowanych przez duże organizaqe. Omówimy to na przykładzie opisanym przez Carrolla3 w sektorze piwowarskim USA.
D.A. Robertson, A.A. Caldart, The Dynamics ofStrategy, Mastering Strategie Landscapes of the Firm, Oxford University Press, Oxford 2009.
M.T. Hamman, J. Freeman, The Population Ecology of Organizations, American Journal of Sociology 82(5), 1977; M.T. Hamman, J. Freeman, Organizational ecology, Cambridge MA: Harvard University Press, 1989.
G.R. Carroll, Contentration and specialization: Dynamice ofniche width In populations of organizations biology, American Journal of Sociology, 1985.