10 Ekologiczny nurt zarządzania strategicznego
Systemowe podejście do organizacji w początkowym stadium jego rozwoju czerpie inspiracje z prac biologa Ludwika von Bartalanffy. Zainspirowały go badania traktujące organizaq'e jako organizmy otwarte na ich otoczenie. Mogą one egzystować dzięki relaqom z otoczeniem. Do naszej dyscypliny zostały wprowadzone takie pojęcia, jak: system otwarty, homeostaza, entropia, niezbędna różnorodność, ekwifinalność, ewolucja. To Bertalanffy przyjął, że żywy organizm może być modelem dla zrozumienia złożonych systemów otwartych (nie tylko biologicznych), formułując teorię zwaną ogólną teorią systemów otwartych.
Różnorodne koncepq'e rozwijane na gruncie metafory biologicznej oraz dorobek teorii systemów prowadzą nas do teorii zarządzania, która uogólnia dorobek badawczy i doświadczenia praktyczne. Na minionym etapie rozwoju naszych nauk to uogólnienie przybrało postać sytuacyjnego podejścia (teorii?) do organizacji. Jego główne wytyczne prakseolo-giczne sprowadzały się do następujących:
organizaqe są systemami otwartymi, w których należy zaspokajać ich wewnętrzne potrzeby i przystosowywać je do warunków w ich otoczeniu,
wybór najlepszej formy zorganizowania zależy od celów, które or-ganizaq'a ma realizować oraz od jej otoczenia, dla różnych rodzajów otoczenia odpowiednie są różne typy (gatunki) organizaqi.
Teoria sytuacyjna stała się wyraźną inspiracją dla rozwoju nauk o zarządzaniu, np. prowadzonych w Harvard University przez Lawren-ce'a i Lorcha, a główne wnioski płynące z ich badań są następujące:
do działania w różnych warunkach rynkowych i technologicznych potrzebne są różne sposoby organizowania,
im większa niepewność i zmienność otoczenia, tym wyższy musi być stopień zróżnicowania wewnętrznego organizaqi, w różnych częściach organizaqi można, a nawet trzeba stosować różne rozwiązania strukturalne, różne cele i horyzonty planowania, systemy działania, stopnie sformalizowania systemu zarządzania, a szczególnie kontroli.