53
świadczy o arealnym sposobie zanikania przedostatniego na tym terenie lądolodu. Górny zespól sedymentacyjny obejmuje redeponowaną morenę ablacyjną i utwory zastoiskowe, leżące na poziomie około 62— 70 m n.p.m. Dolny zespół sedymentacyjny, wykształcony w postaci osadów morenowych i wodnolodowcowych typu ablacyjnego, występuje na wysokości około 57—67 m n.p.m.
3. Transport i akumulacja osadów ablacyjnych dolnego zespołu sedymentacyjnego na zachodnim stoku Kępy Fortecznej dokonały się w bliskim sąsiedztwie mas lodowych zanikającego arealnie lądolodu, prawdopodobnie w szczelinie lub sięgającej do podłoża lądolodu jamie lodowcowej.
4. Scementowane węglanem wapnia osady fluwioglacjalne na stoku wschodnim Kępy Fortecznej zostały złożone przypuszczalnie w warunkach subglacjalnych przedostatniego lądolodu zlodowacenia bałtyckiego. Występują one na wysokości około 45—50 m n.p.m.
KĘPA GÓRNEJ GRUPY
W zachodniej części Basenu Grudziądzkiego, około 4 km od koryta Wisły (fot. 1) wznosi się trzecia z kolei kępa, nazwana od miejscowości leżącej na jej powierzchni kępą Górnej Grupy (R. Galon 1934). Od wysoczyzny morenowej oddziela ją szerokie na kilka kilometrów zakole dawnego łożyska Wisły, którego część północo-zachodnią zajmuje stożek napływowy Mątawy, część zachodnią zaś — współczesna dolina tej rzeki, wcięta na pewnym odcinku w osady własnego stożka (ryc. 1). Oś kulminacyjna kępy ciągnie się pasmem o szerokości około 1 km z północo—wschodu na południo—zachód bezpośrednio ponad równiną zalewową Wisły. Obszar ten, zbudowany na powierzchni z gliny morenowej i osadów piaszczysto-żwirowych, wykazuje deniwelacje dochodzące do 7 m, wprowadzone przez wtórne w stosunku do inicjalnej rzeźby glacjalnej formy wytopiskowe i denudacyjno-erozyjne. Najwyższy punkt tego obszaru i zarazem całej kępy Górnej Grupy osiąga 77,3 m n.p.m. W odniesieniu do poziomu dna zalewowego doliny daje to różnicę około 60 m. Na północ i na północo—zachód od osi kulminacyjnej kępy powierzchnia jej stopniowo się obniża, przechodząc w wyjątkowo wyraźnie uformowane górne terasy rzeczne Wisły o wysokości 60, 55 i 50 m n.p.m. (IX, VIII, VII), opisane przez R. Galona (1934). Innym swoistym elementem morfologicznym kępy Górnej Grupy jest rynna glacjalna Jeziora Fletnowskiego. Rozcina ona zarówno wysoczynę morenową, jak i poziomy terasowe w obrębie Basenu Grudziądzkiego (ryc. 1). W ogólnym poziomym zarysie kępa posiada kształt