7377904968

stulecia rozwijały się bardzo ożywione stosunki handlowe miast włoskich (Genua, Wenecja, Florencja) z krajami śródziemnomorskimi oraz Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Znaczna ilość (dość skomplikowanych jak na tamte czasy) prowadzonych transakcji handlowych i finansowych, wymagała najpierw od kupców, a później również od bankierów, zapisywania w księgach nazwisk dłużników, należnych kwot pieniężnych oraz terminów ich spłaty. Następnie rozpoczęto zapisywanie własnych zobowiązań. W ten sposób powstały pierwsze konta rozrachunków. W końcu XIII w. pojawiły się konta rzeczowe, tzn. konta służące do ewidencji składników majątku. Około 1400 roku księga kupiecka stanowiła formę księgowości pojedynczej i umożliwiała ona kupcowi pełną orientację w stanie rozrachunków z kontrahentami oraz w stanie posiadanych najważniejszych rzeczowych składników majątku.

W końcowych latach XIII wieku w północnowłoskich miastach pojawia się księgowość podwójna, nazywana w tamtych czasach „systemem weneckim”. Pierwsze znane naukowe opracowanie z zakresu rachunkowości to dzieło autorstwa Benedetto Cotrugli „O handlu i kupcu doskonałym”, w którym to opisane zostały podstawowe zasady księgowości podwójnej, jednak bez wnikania w ich istotę.

Za pierwszy systematyczny wykład rachunkowości podwójnej uznawane jest dzieło włoskiego matematyka Luca Paciolego „Zasady arytmetyki, geometrii, proporcji i proporcjonalności”.

Rozwój przemysłu i handlu w XVII w. spowodował przenikanie księgowości z Włoch do innych krajów Europy Zachodniej i Środkowej. Dużą rolę w upowszechnieniu księgowości odegrał wydany w 1673 r. francuski Kodeks Handlowy. Nakładał on na kupców obowiązek prowadzenia ksiąg handlowych, sporządzania inwentaryzacji raz na dwa