8007348978

Rozwój rzeźby w ocenie

szkoły w Racławicach), natomiast na wychodniach cienkich warstw gipsu lub iłów ściana niszy jest silnie wgłębiona (osuwiska w Podgajach i Ły-sowcu). W świeżych osuwiskach występują powyżej tylnego progu niszy szczeliny o zarysie łuku otwartego w kierunku spadku stoku. Wzdłuż tych szczelin osiadają i osuwają się masy skalne. Osuwiska starsze, powstałe 25 do 30 lat temu, jak na przykład osuwiska w Podgajach i naprzeciw szkoły w Racławicach, są odwadniane powierzchniowo, natomiast w osuwiskach świeżych odwodnienie jest podziemne (Łysowiec). Jęzor osuwiskowy budują obsunięte masy skalne. Łapa osuwiska skalnego jest krótka, silnie wypukła i nieregularnie sfalowana. Rozmiary osuwisk są różne. Nisze osuwisk skalnych mierzą w przekroju od 10 do 50 m, wysokość pro-

Ryc. 14. Świeże osuwisko w obrębie łapy starego osuwiska racławickiego (przy szosie)

gów tylnych waha się od 4 do 10 m, a długość jęzorów osuwiskowych wynosi od 10 do 30 m. Również szybkość ruchu mas osuwiskowych jest różna. Świeże osuwisko skalne w Łysowcu rozwijało się stopniowo. W zimie 1951/1952 roku osiadła łąka, wiosną 1952 r. — droga, a w marcu 1953 roku nastąpiło gwałtowne przemieszczenie dużych mas skalnych. W okolicach Podgaja osuwanie się zadarnionej ściany niszy osuwiska trwa już wiele lat. Osuwisko racławickie (przy szosie), uważane za nieczynne (ryc. 14), ożyło nagle w czasie roztopów w marcu 1953 roku, i w łapie osuwiska starego powstało osuwisko świeże. Na badanym obszarze występują osuwiska periodyczne, odnawiające się co pewien czas, oraz chroniczne, które są w ciągłym ruchu.

W okolicach Kaliny Wielkiej i Klonowa występują na stromych stokach garbów, zbudowanych z marglu kredowego, płytkie żleby. Są to rynny, przypominające przekrojem silnie rozwartą literę V, o dużym spadku dna (30—40°). Przebieg ich jest prostolinijny. Pochodzenie żlebów jest erozyjno-denudacyjne. Formą wyjściową jest żłobek deszczowy, przeobrażany przez procesy denudacyjne. Żlobiną tą zsuwają się początkowo mniej zwarte płaty darni i kępy krzewów, a w miarę dalszego ich roz-