117828875

każdej z rubryk podstawowych. Tak np. w dziale 621 Przemysł mechaniczny motory o powietrzu ogrzanem, motory gazowe i siłą wiatru poruszane złączone są w poddziale 621.4: trzeba zatem dalszego użyć poddziału i jednej cyfry więcej, aby je rozdzielić na: 621.41 Motory o powietrzu ogrzanem i 621.42 Motory gazowe i t. d. Można tedy zawsze pod wspólną denominacją połączyć dwie lub więcej części jednego i tego samego przedmiotu, którego podział dziesięcioma rubrykami objąć się nie daje, aby następnie tak utworzoną grupę pośrednią rozbijać dalej dziesiętnie.

Porządek układu, czyli następstwo kolejne różnych liczb klasyfikacyjnych, warunkuje się bezpośrednio tern, że liczby, te są dziesiętnemi, i ściśle się określa porządkiem cyfr liczby owe składających. 1 tak np. liczba 735 zajmie miejsce po 5424, jakkolwiek liczbowo wydaje się mniejszą, a to z tej przyczyny, iż w rzeczywistości czytać się je winno: 0,735 i 0,5424. Jednem słowem, układ liczb klasyfikacyjnych odbywa się na wzór następstwa kolejnego wyrazów w słowniku, przez szeregowanie ich między sobą, najpierw według naturalnego stopnia cyfr pierwszych, dalej według stopnia cyfr drugich, następnie według stopnia cyfr trzecich — i tak dalej.

Dla łatwiejszego odczytywania liczb o większej ilości cyfr rozdziela się je za pomocą kropki na grupy trzycyfrowe. Przy wymawianiu zaś liczb, przyjęto wygłaszanie ich grupami, kropką oddzielonemi, grupom takim nadając znaczenie liczb pełnych. Liczbę zatem 612.27 wymawiamy: sześćset dwanaście, dwadzieścia siedem.

Tak przedstawia się w najogólniejszych zarysach układ, po raz pierwszy zastosowany przez Deweya w praktyce w roku 1873. Dzieło jego: „Decimal classification...“ ulegało od tego czasu ciągłemu rozszerzaniu i dopełnianiu; wspierany w tern był przez licznych specjalistów w poszczególnych działach nauki i w ciągłych pozostawał stosunkach z bibljotekarzami, posługującymi się jego układem ¹).

Pi/. Bibl. II. r. 07

1

Przeszło 1 000 bibljotek w Stanach Zjednoczonych układ dziesiętny przyjęło, tak, iż rzec można, że zapanował on tam wyłącznie.