page0333

325

Serce — Sereje

nia tego przedmiotu w różnych czasach i u różnych ludów był rozmaity, tak np. starożytni za siedlisko miłości nie serce lecz wątrobę uważali. Jednakże powoli utrwaliło się przekonanie a ztąd zwyczaj językowy, według' którego pod wyrazem serce obejmuje się pojęcie uczuć wrodzonych, nie zaś siłą woli wyrobionych. W ściślejszem jeszcze znaczeniu wyrazu, pod sercem rozumiemy uczucia i skłonności i tak też używane są wyrażenia: serdeczny, bez serca i t. d. W języku francuzkim i angielskim są w użyciu wyrażenia, z których wnosićby należało, że jemu przypisują własności, które my odnosimy do głowy, np. francuzkie wyrażenie apprendre par coeur (nauczyć się przez serce) znaczy nauczyć się na pamięć.

Serce Pana. Jezusa. Chociaż nabożeństwo do Serca Jezusowego jest bardzo starożytne w Kościele katolickim, wszelako uroczystość tego Serca sięga dopiero ostatniego wieku. W czasie zarazy szerzącej się w Marsylii r. 1720 biskup Belzunce udał się do Serca Jezusowego i w skutku jego modłów zanoszonych z ufnością, ustała straszna plaga. Klemens XIII zatwierdził uroczyste nabożeństwo do Serca Zbawiciela. Dniem przeznaczonym na tę uroczystość jest Piątek drugiego tygodnia po Zesłaniu Ducha Świętego, nazajutrz po oktawie Bożego Ciała (w r. 1866, dnia 8 Czerwca). W wielu dyjecezyjach bywa odkładaną na czwartą niedzielę po Zielonych Świątkach, aby z tern większą była obchodzona okazałością. W niektórych zas przypada na drugą niedzielę miesiąca Lipca. Jeżeli msza śpiewana o Sercu Jezusowem odprawia się przy wystawieniu Najświętszego Sakramentu, nieczyni się memento o N. Sakramencie; tak postanowiła święta kongregacyja obrzędów dnia szóstego Września roku 1S34. Miesiąc Czerwiec jest poświecony szczególnej czci Naislod-szego Serca Jezusowego.

Serdar, naczelny wódz w wojsku tureckiem ob, Seraskier

Serdobol, miasto powiatowe gubernii Wyborgskiej (w wielkiem księztwie Finlandzkiem), odległe o 76 mil od miasta stołecznego Ilelsingforsa. Liczba mieszkańców jego wynosi 893 głów- płci obojga.    J. Sa..

Serdelki, nazwa kiełbas grubych na 3—1 cali długich z wieprzowego mięsa siekanego i gotowanego z przyprawą pieprzną, które następnie obwędzane, na zimno się jedzą.

Serdobsk, miasto powiatowe gubernii Saratowskiej, odległe o 27⁴/₇ mil od miasta gubernijalnego Saratow^:a. Liczba mieszkańców jego wynosi 9,585 głów płci obojga (w r. 1863).    J. Sa..

Sered, niekiedy lecz niewłaściwie Seret zwana rzeka w Galicyi, obwodzie Tarnopolskim, bierze początek w dawnem województwie Wołyńskiem, powiecie Krzemienieckim; płynie w kierunku południowym przebiegając powiat Trębowelski koło Tarnopola, Mikulińców, Strusowa, Janowa, Budzanowm, Sko-rodnic, Czortkowa i wbiegając do Podola pod Grodkiem o 1 milę poniżej Zaleszczyk wpada z lewej strony do Dniestru.    C. B

Scredyna-Buda, miasteczko gubernii Czernichowskiej, odległe o 33⁵/₇ mil od miasta gubernijalnego Czernichowa. Liczba mieszkańców jego wynosi 3;576 głów płci obojga (w r. 1861).    J. Sa..

Seregowski zakład (zawód) fabryczny, leży w gubernii Wołogodzkiej w odległości 119 mil od miasta gubernijalnego Wołogdy. Liczba mieszkańców wynosi 1,052 głów płci obojga.    J. Sa..

Sereje, miasto rządowe w gubernii Augustowskiej, powiecie Sejneńskim od Sejn mil 41 odległe, nad rzeczką Serejką położone, które razem z 3 folwarkami i 22 wsiami były w XVII wieku dziedzictwem książęcia Bogusława Ba-