1282722125

Z WARSZTATU PALEOSLAWISTY-TŁUMACZA 157

w podręczniku tym, niestety, w kilku miejscach pojawiają się nieścisłości lub zgoła błędy. Struktura książki nie odbiega znacząco od pozostałych publikacji tego typu, znajdują się więc w niej: wiadomości o pochodzeniu języka scs i jego zabytkach, omówienie fonetyki i fleksji, ćwiczenia gramatyczne, niewielki wybór tekstów oraz słownik.

Rok po publikacji Strutyńskiego ukazał się podręcznik Józefy Kobylińskiej Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego z ćwiczeniami (Kraków 1975). Podzielony jest on na dwie części. Część pierwsza zawiera wiadomości ogólne dotyczące celu nauki języka scs, alfabetów, skrótów i diakrytyków występujących w tekstach oraz zabytków piśmiennictwa, część druga zaś -opis gramatyczny języka scs. Dość szczegółowo scharakteryzowano system fonetyczny wraz z najważniejszymi procesami prasłowiańskimi, fleksję (rzeczowników, zaimków, przymiotników, liczebników, czasowników) oraz ważniejsze, choć nie wszystkie, osobliwości składniowe (dativus absolutus, dativus cum infinitivo). Niemal każde zagadnienie gramatyczne uzupełniono ćwiczeniami, dodatkowo książkę zaopatrzono w słowniczek scs-polski. Podręcznik ten do 1992 r. doczekał się trzech wznowień.

W 1981 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN zostały wydane Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-slowiańskiej na tle porównawczym Czesława Bartuli. Należy zauważyć, iż w wypadku tego autora nie jest to pierwsza próba całościowego opisu systemu języka scs: w latach siedemdziesiątych opracował on już bowiem dwukrotnie wydaną (1976 i 1978) Gramatykę języka staro-cerkiewno-słowiańskiego z ćwiczeniami, a jeszcze wcześniej, bo pod koniec lat pięćdziesiątych - wespół z T. Lehrem-Spławińskim, o czym była mowa wyżej - nowe, czwarte już i wzbogacone o rozdział składniowy, wydanie Zarysu gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego... (zob. wykaz). Jednak jego Podstawowe wiadomości... zostały najlepiej przyjęte w polskim slawistycznym środowisku naukowym, o czym świadczyć może fakt, iż w ciągu ponad trzydziestu lat ukazało się siedem wydań tego podręcznika (nie licząc kilku dodruków), zawierających w zasadzie nieliczne poprawki w odniesieniu do pierwodruku. Bez wątpienia nadal jest to najpopularniejszy i najlepiej dostosowany do potrzeb dydaktycznych podręcznik umożliwiający zapoznanie się z systemem języka scs. Składa się z pięciu części. Pierwsza zawiera ogólne wiadomości o języku (również w konfrontacji z innymi językami), jego powstaniu, alfabetach i zabytkach piśmiennictwa. Część druga składa się z 15 jednostek konwersatoryjnych, poświęconych konkretnym zagadnieniom gramatycznym (części teoretycznej każdorazowo towarzyszą odpowiednio dobrane ćwiczenia, zawierające niekiedy spreparowane