• Zasada proporcjonalności przyrostu (zasada progu) - nie każda podwyżka czy premia sprawia, że motywacja wzrasta. Co więcej, podwyżka zbyt niska może nawet osłabić motywację i zniechęcić pracownika nawet do tego, co poprzednio robił dobrze;
• Zasada wielkości oczekiwanej - pracownicy wykonując sprawnie swoje obowiązki oczekują, że zostaną za to odpowiednio nagrodzeni. Ich oczekiwania są jasno sprecyzowane i najczęściej wyrażają się w konkretnej kwocie. Oczekiwania te kształtują się u każdego pracownika pod wpływem kilku czynników. Przede wszystkim pod wpływem formalnych i nieformalnych zasad wynagradzania w danej firmie, pod wpływem obserwacji, jakie podwyżki otrzymali koledzy za podobne osiągnięcia czy obietnicy złożonej przez szefa (której ten z reguły nie pamięta). Pracownik jest oczywiście przekonany, że zasługuje na więcej, więc porównanie z wymienionymi czynnikami pozwala urzeczywistnić jego wyobrażenia;
• Zasada ograniczonej dostępności - w myśl której przyrosty wynagrodzeń obejmujące wszystkich w jednakowym stopniu mają mniejszą wartość gratyfikacyjną niż przyrosty, które dotyczą niewielu (im premie i nagrody są powszechniejsze, tym mniejszy mają wpływ na motywację);
• Zasada psychologicznej odległości - w miarę możliwości - maksymalnie skrócić czas oczekiwania na nagrodę po wykonaniu zadania. Jeśli nagroda nastąpi bezpośrednio po określonym zachowaniu, zostanie ona wzmocniona i pojawi się tendencja do powtórzenia tego zachowania (natychmiastowe nagradzanie osiągnięć ma bardzo wysoką skuteczność motywacyjną);
• Zasada prawidłowej orientacji - pracownik musi zdawać sobie sprawę ze związku, jaki zachodzi między jego działaniem (ilością i jakością wykonanej pracy), a otrzymywanym wynagrodzeniem (skomplikowany system płac, niezrozumiały przez pracowników i nie dający podstawy do sprawiedliwego wynagradzania jest psychologicznie „bezużyteczny").
A. Gick i M. Tarczyńska formułują następujące zasady strategii wynagradzania, które
stanowią uzupełnieniem zasad J. Reykowskiego16:
• Zasada sprawiedliwości - powszechnie przyjmuje się, że system jest sprawiedliwy, jeśli „decyzje podejmowane są na podstawie wyraźnie zdefiniowanego, łatwego do obrony, racjonalnego i obiektywnego zestawu otwarcie komunikatywnych, wszystkim znanych
16 A. Gick, M. Tarczyńska, Motywowanie pracowników, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999,
s. 161-165
12