104 Rzecz o ZMS - ani laurka, ani pamflet
ruchu - co u schyłku wpisuję do jego pozytywnych stron - wobec tego zawsze na moim spojrzeniu musi być nalot sympatycznego może, ale nieuchronnego subiektywizmu.
Związek Młodzieży Socjalistycznej, i to jest jego cechą szczególną, powstawał jako ruch oddolny Był owocem wielkiego, potężnego ruchu mas, który przyniósł w rezultacie październikowy przełom. Niedawno nasze październikowe przemiany stały się przedmiotem szeregu konferencji, narad, dyskusji, sympozjów i seminariów Trzeba podkreślić, że tego październikowego przełomu nie zamażą wysiłki współczesnych fałszerzy historii. Nie usuną z naszych dziejów jego rangi, roli, znaczenia ani bezspornego faktu, że przywódca Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, wyłoniony w październiku 1956 roku Władysław Gomułka uzyskał takie poparcie społeczne w Polsce, jakiego nie miał do tej pory nikt przedtem ani nikt potem. Na to złożyło się wiele przyczyn. Można wskazać wieloraki splot czynników, który spowodował, że nazwisko Gomułki stało się w tym czasie symbolem przemian, stało się czynnikiem jednoczącym społeczeństwo A jeżeli ktokolwiek poddaje w wątpliwość legitymizację władzy w Polsce Ludowej, to pragnę przypomnieć, że wybory w roku 1957. aczkolwiek miały niewątpliwe plebiscytarny charakter, były wyborami w pełni wolnymi, w których lima polityczna reprezentowana przez nowe kierownictwo PZPR w Władysławem Gomułką na czele uzyskała pełne poparcie narodu. Jeżeli więc - jak sądzi wielu - kartka wyborcza jest głównym weryfikatorem legalizmu państwowego, to od stycznia 1957 roku także drogą kartki wyborczej legalność władzy ludowej i legalność państwa polskiego zostały osiągnięte
ZMS. jak wspomniałem, powstał oddolnie Jego zaczyn formował się znacznie wcześniej, jeszcze przed historycznym plenum październikowym. Tworzyły się spontanicznie wokół instancji i ogniw Związku Młodzieży Polskiej nieformalnie grupy które śmiałością dyskusji, otwartością poglądów, ale także działań organizacyjnych (trzeba pisać pamiętniki, aby o tych działaniach organizacyjnych coś więcej powiedzieć) torowały drogę przewrotowi październikowemu Tworzyły się zespoły przyjaciół, które musiały przejść długą drogę, aby wytworzyć wobec siebie zaufanie, skupiały aktyw ZMP, ale bez namaszczenia instancji zetempowskich Wyważona ocena ZMP, odejście od jego totalnej, często niesprawiedliwej krytyki, nastąpiło później Wówczas, późnym latem i wczesna jesiemą 1956 roku negacja ZMP. form jego działalności, a nade wszystko jego instytucjonalizacji, była w różnych środowiskach, zwłaszcza w środowisku