2212788104

Studia i Refleksje 29

nowości życia, dzięki pomocnej dłoni Związku, było mniej przykre, eliminowało obawy, zniechęcenia bądź wręcz załamania psychiczne. Często zapobiegały ostrym konfliktom czy demoralizacji.

Ważne znaczenie dla obrony praw młodzieży, kształtowania jej świadomości prawnej, upowszechniania prawa i podnoszenia kultury prawnej miały wyspecjalizowane agendy ZMS znane pod nazwą Ośrodków Społeczno-Prawnych. Nawiązywały one do jeszcze przedwojennych doświadczeń OMTUR kiedy to, na mocy uchwały II Zjazdu organizacji w lutym 1929 roku, uruchomiono Biuro Ochrony Prawnej i Zawodowej. B.Hillebrandt pisze, że „oprócz udzielania porad prawnych, przede wszystkim dotyczących ochrony pracy, biuro rozwinęło akcję zbierania materiałów ilustrujących sytuację ekonomiczną i prawną młodzieży. Materiały te służyły następnie do formułowania konkretnych postulatów pod adresem pracodawców i odpowiednich organów państwowych, a także do prowadzenia wśród młodych robotników akcji uświadamiania ich praw i sposobów realizacji tych praw"

Zetemesowska inicjatywa podjęcia działalności, która by uczyła znajomości i poszanowania prawa, służyła poradnictwem i konkretną pomocą, roztaczała opiekę nad moralnie zaniedbanymi, narodziła się w roku powstania ZMS w Poznaniu. Wynikała z realnej sytuacji, potrzeb chwili. Była też na swój sposób wyciągnięciem praktycznych wniosków z okresu łamania i niedostatku praworządności, dotykającego również młodych pracowników. Pierwszym przedsięwzięciem ośrodka poznańskiego było spowodowanie przeprowadzenia analizy zatrudnienia młodzieży w zakładach przemysłowych Analiza ujawniła wiele nieprawidłowości, łamania czy naruszania prawa pracy. I tak oto inicjatywa "chwyciła", okazała się potrzebna i pożyteczna. Zaczęła rozwijać się, "obrastać" nowymi doświadczeniami, rozszerzaniem zakresu problematyki działań /poradnictwo prawne, popularyzacja prawa, opieka kuratorska i postpenitencjarna i in. Z biegiem czasu działalność ta zinstytucjonalizowała się w formę Ośrodków Społeczno-Prawnych ZMS. Ich zasługą jest nie tylko kształtowanie świadomości prawnej młodzieży, świadczenie konkretnych usług poradniczych w tej dziedzinie, ale również prowadzenie poradnictwa pedagogicznego i psychologicznego, bo takie również było potrzebne młodym - i tym normalnym, i zagrożonym zejściem na manowce przestępczości, niedostosowanym, nie umiejącym odnaleźć swego miejsca w społeczeństwie.

Działalność Ośrodków Społeczno-Prawnych była bardzo ceniona przez młodych, bo nie było tu żadnej „lipy"' - dysponowały wysoko