244277088

Teresa Bauman Uniwersytet Gdański

Kompetencje badawcze a świadomość metodologiczna

Pierwszym zamysłem niniejszego tekstu było rozszyfrowanie kompetencji badawczej, określenie jej komponentów (po to, aby ustalić minimalny próg oczekiwań od osoby prowadzącej badania) oraz wskazanie na jej przydatność w ocenie różnorodnych prac naukowych. W miarę zgłębiania zagadnienia okazało się, że takie instrumentalne podejście do kompetencji badawczej jest wielce niewystarczające; nie uwzględnia różnorodności prowadzonych badań ani zaawansowania w prowadzeniu badań.

Uznałam za konieczne dokonanie dwóch zabiegów.

Po pierwsze, wyodrębniłam i oddzielnie potraktowałam dwa procesy, które z punktu widzenia tego tekstu są ważne: jednym jest uczenie się bycia badaczem, drugim zaś samo prowadzenie badań. Przyjęłam, że w trakcie nauczania innych ważne jest kształtowanie w nich kompetencji badawczych, a podczas prowadzenia badania niezbędna staje się świadomość metodologiczna.

Po drugie, upowszechnienie się w pedagogice dwóch strategii badawczych sprawiło, iż można mówić o różnych kompetencjach niezbędnych do prowadzenia badań osadzonych w każdej z nich. Przyjęłam założenie, że o ile do przeprowadzenia badań osadzonych w strategii ilościowej, do przeprowadzenia solidnych badań, za wystarczające można uznać kompetencje badawcze, o tyle w badaniach interpretatywnych niezbędne wydaje się posiadanie świadomości metodologicznej. W tekście spróbuję dowieść obydwu tez.